Қишлоқ хўжалигида ишлатиладиган ўғитлар ва уларни қўллаш

Помидорни ўғитлаш
П о м и д о р н и н г 
вегетация даври 110-120 
кун бўлганлиги сабабли 
одатда 
кўчат 
қилиб 
ўтқазиш йўли билан етиш- 
тирилади. Илдиз тизими 
попук 
илдиз 
бўлиб, 
тупроққа 100-130 см кириб 
боради.

---

116
100 китоб тўплами
Озиқа моддаларнинг ўзлаштирилиши бутун ўсиш 
даврида бир текис бўлмай, асосий қисми мева тугиш даврига 
тўғри келади.
Ўсиш ва ривожланишнинг дастлабки босқичларида 
азот меъёрининг ошиб кетиши салбий помидорнинг ўсиш 
қисмларини тез ривожланишига, ҳосил органларининг 
эса ривожланишдан орқада қолишига олиб келади. 
Помидордан ўртача 300 ц/га ҳосил олиш учун 250 кг
N, 190 кг Р, 100 кг К озиқаси талаб этилади. Азотли ўғитлар
меъёрининг ярми кўчатлар ўтқазилаётган пайтда, қолган 
ярми эса, кўчат ўтқазилгандан кейин бир ой ўтгач 
берилади. Азотга бой тупроқларга азотли ўғитлар ва гўнг 
солиш яхши самара бермайди, аксинча, ўсимликларнинг 
касалликка чидамлилигини сусайтиради, мевалар сифатини 
пасайтиради.
Помидор ҳосилдорлигини ошириш, мева сифатини 
яхшилаш ва ҳосилнинг пишишини тезлатишда фосфорли 
ўғитлар муҳим аҳамиятга эга. Тупроқда калий етишмаса, 
ассимилятларнинг ҳаракати секинлашади, поя жуда секин 
ривожланади, баргларнинг чеккалари сарғиш-жигарранг 
тусга ўтади, буралиб, қуриб қолади. 
Республикамиз 
ҳудудидаги 
аксарият 
тупроқлар 
алмашинувчан калий билан яхши таъминланганлиги 
сабабли, уларда калийли ўғитларнинг самарадорлиги юқори 
эмас. Суғориладиган бир кг бўз тупроқ таркибида 160-200 мг 
алмашинувчан калий бўлганда (кам таъминланган), бир га 
майдонга қўлланилган 100 кг калий (К
2
О) ҳосилдорликни 
49 ц/га оширади. Қуруқ модда, қанд ва витаминларларнинг 
миқдори ҳам сезиларли даражада кўпаяди.
Кўчатларни ўтқазиш билан бир вақтда гектарига 
солинадиган 10 кг азот, 20 кг фосфор ва 10 кг калий 

---

117
Қишлоқ хўжалигида ишлатиладиган 
ўғитлар ва уларни қўллаш
91–китоб
ниҳолларнинг дуркун ривожланишига, илдиздан ташқари 
пуркаладиган 2,5% ли фосфорли ўғит эритмаси мевани 
тезроқ пишиб етилишига олиб келади.
Помидорнинг ўсиб-ривожланиши ва ҳосилдорлигига 
бўр, марганец ва рух каби микроэлементлар ижобий таъсир 
кўрсатади. Айниқса, бўр мевалардаги қанд моддаси ва
С витамин миқдорини оширади. Бўр гектарига 3 кг миқдорда 
солинади ёки 350 г миқдорида ўсимликларга пуркалади.
Микроэлементларни тўла минерал ўғит (NPK) меъёрлари 
билан биргаликда қўллаш помидор ҳосилдорлигини 
сезиларли даражада оширади.