Ishlashnu tashkil etish kafedrasi

Zararli  ishlab  chiqarish  omili  (ZIO)  –  shunday  omilki,  zararning  ma’lum 

sharoitda ishchiga ta’siri uning kasallanishiga yoki ish qobiliyatining pasayishiga olib 

keladi.  Zararli  ishlab  chiqarish  omillarining  ta’siri  natijasida  kelib  chiqadigan 

kasallanish kasb kasalligi deyiladi. 

Xavfli ishlab chiqarish omillariga quyidagilar kiradi: 



  ma’lum kuchga ega bo’lgan elektr toki; 



  qizigan jismlar; 



  balandlikdan  ishchining  o’zi  yoki  har  xil  detal  va  jismlarning  yiqilib  tushishi 

mumkinligi; 



  atmosfera bosimidan yuqori bo’lgan bosim ostida ishlaydigan dastgohlar; 

    Zararli ishlab chiqarish omillari deganda quyidagi omillar tushuniladi: 



  meteorologik sharoitlarning nomaqbulligi; 



  havo muhitining changligi va gazlanganligi; 



  shovqin, infra va ultra tovushlar, tebranishlarning ta’siri;  



  elektromagnit  maydonlarining,  lazer  va  ionizirlashtiruvchi  nurlanishlar  va 

boshqalarning mavjudligi. 

    Hamma xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari davlat standarti GOST 12.0.003-

74 ga asosan fizikaviy,  ximiyaviy, biologik va psixofiziologiklarga bo’linadi.