Ishlashnu tashkil etish kafedrasi

Sublimatsiya  usuli  bilan  quritishida  namlikning  asosiy  kismi  (75-85%) 

muzlatilgan  xolda,  ikkinchi  bosqichda  ajratiladi;  o`z-o`zini  muzlatishda  5-20% 

namlik va issiqlik bilan quritishda 5,15% namlik ajratiladi. 

Sublimatsiya  usuli  bilan  quritishining  davomiyligi  turli  meva  sabzavotlar 

uchun 15 soatdan 24 soatgacha vaqtni tashkil jtadi. 

Oziq-ovqat  maxsulotlarini  sublimatsion  usulda  quritish  uchun  mo`ljallangan 

quritma  quritish  kamerasi  1,  kondensator  2,  forvakuum  nasos  3,  sovutkichli 

kompressor  4  (tegishli  erdamchi  moslamalar  bilan)  va  issik  suv  tayorlash  va  uning 

kamera  plitalariga  uzatuvchi  moslamadan  tashkil  topgan.  Quritish  kamerasi 

(sublimator)  pulatdan  tayorlangan.  U  tug`ri  burchak  yoki  silindrik  shaklda  bo`ladi. 

---

54 

 

Sublimator  maxsulot  kuyiladigan  tokchalar  mavjud.  Agar  issiqlik  tashuvchi  agent 

sifatida  issik  suv  yoki  bug`  qollanilsa,  ularning  ichi  bush  buladi.  Agar  issiqlik 

tashuvchi,  agent  sifatida  elektr  tokidan  foydalanilsa,  sublimator  devorlari  buylab 

isitkichlar (chuglanish lampalari eki elektrspirallar) qo`llaniladi. 

Sublimator  trubkali  yoki  skrebkali  kondensator  bilan  birlashgan  bo`lib,  unda 

kondensatsiya  va  muz  xosil  bo`lish  jarayonlari  amalga  oshadi.  Suvutuvchi  agent 

sifatida  kondensatorda  -  20



  -  25

o

C  gacha  suvutilgan  eritma  yoki  ammiak 

qo`llaniladi. 

Forvakuumli  nasoslar  butun  sistemadan  xavoni  chikarishga  va  jarayon  uchun 

zarur  vakuum  xosil  qilishga  mo`ljallangan.  Odatda    ikkita  forvakuumli  nasos 

o`rnatiladi.  Ularning  unumdorligi  sistemada  66,7  Pa  qoldik  bosim  ta’minlashga 

mo`ljallangan  bo`lishi  kerak.  Buning  uchun  rotatsion,  moyli  VN-4  forvakuumdan 

foydalanish maksadga muvofikdir. 

Sovutuvchi  kompressorlar  yordamida  kondensatorlarda  past  xaroratlar  xosil 

qilinadi. Kompressorlarning unumdorligi kondensatorlarda kondensatsilayotgan issik 

miqdoriga boglikdir. 

Quritishda  maxsulot  quritish  kamerasiga  joylanib,  kamerada  vakuum  xosil 

qilinadi (qoldik bosim 133,3-266,6 Pa). Bunday vakuumda maxsulotdagi namlik - 10



 - 15

o

C da buglanadi. 

Sublimatorning ichi bush plitalariga xarorati 40

o

C bolgan suv uzluksiz berilib 

turadi. Buglanish intensivligi ikkita xolda ortadi: 

- maxsulotga keltirilgan issiqlik mikdori ortganda; 

- xosil bolgan bug`larning chikishini tezlashtirganda. 

Quritish  jarayoni  nixoyasiga  etgach,  quritilgan  maxsulot  sublimatordan 

chiqariladi. 

 

 

 

 

---

55