Ishlabchiqarishda boshqaruv fakulteti «buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi

Baholash va kalkulyatsiya qilish. Aktivlar, passivlar va majburiyatlar buxgalteriya hisobida pul ifodalarida aks ettiriladi. Buning uchun ularni qiymat o‘lchovlarida baholanadi. Hisob obyektlarini pulda o‘lchash qiymat qonunini amal qilishiga bog‘liq bo‘lib, unga, so‘m va tiyinlarda hisob yuritish misol bo‘ladi. Korxonaning xo‘jalik mablag‘larini baholash harid qilingan moddiy qiymatliklarning xarid qilish haqiqiy tannarxiga asoslanadi. Shuning uchun kalkulyatsiya korxona moddiy qiymatliklarini haqiqiy tannarxlarini topish usuli bo‘lib xizmat qiladi. Haqiqiy tannarxlarini topish uchun kalkulyatsiya qilinadi.

Buxgalteriya hisobi amaliyotida kalkulyatsiya qilish va kalkulyatsiya atamalari mavjud. Kalkulyatsiya qilish – barcha moddiy qiymatliklarni puldagi qiymatini aniqlash bo‘lib, mahsulot ishlab chiqarish, ishlar va xizmatlarni bajarish, moddiy qiymatliklarni sotib olish va mahsulotlarni sotish paytida qilingan xarajatlarni qo‘shib chiqishni bildiradi. Kalkulyatsiya - moddiy qiymatlikning bir birligini haqiqiy tannarxini topish usuli bo‘lib hisoblanadi. Barcha xarajatlarni moddiy qiymatliklarning umumiy miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan moddiy qiymatliklarni baholash uchun zarur bo‘ladigan haqiqiy tannarxlari topiladi.