NAZORAT SAVOLLARI Iqtisodiyot tushunchasi. Sharq mutaffakirlarining iqtisodiy qarashlari.
Iqtisodiyotni o`rganishning ahamiyati va vazifalari.
Iqtisodiyot nazariyasini fan sifatida shakllanish jarayoni.
Iqtisodiyot nazariyasi fanining prеdmеti.
Iqtisodiyot nazariyasi fanining vazifalari.
Iqtisodiy qonunlar.
Iqtisodiy katеgoriyalar.
Iqtisodiyot nazariyasining tahlil uslublari.
O`zbеkiston Rеspublikasining ijtimoiy –iqtisodiy rivojlanish muammolarini bilishda iqtisodiyot nazariyasi fanining ahamiyati.
Iqtisodiyot nazariyasining boshqa iqtisodiy fanlar bilan aloqasi.
2-Mavzu: Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari.
Reja: 1. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar tushunchasi. 2. Mulkchilik munosabatlarining mazmuni. 3. Mulkchilik munosabatlarining ob’ektlari va sub’ektlari. 4. Mulkchilik shakllari. 5. Xususiylashtirish va uning mazmuni hamda boskichlari.
1. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar tushunchasi. Insonlar uz muammolarini tabiat kuchlaridan foydalangan xolda xal kilishlari mumkin edi. Buning uchun esa jamiyat iqtisodiy jarayonlarni boshkarish unda yuzaga keladigan iqtisodiy muammolarni xal etish uchun muassasaviy strukturalar va muvofiklashtiruvchi mexanizmlarni topishi, ularning xarakat kilishi uchun sharoit yaratishi va pirovard natijada undan foydalanishi zarurdir. Ikkinchi tomondan, muassasaviy strukturalar va muvofiklashtiruvchi mexanizmlar bir-biridan fark kilishi mumkin, binobarin iqtisodiy tizimlar turlicha bulishi mumkin.
Iqtisodiy tizim - jamiyat oldida turuvchi iqtisodiy muammolarni xal etish usullari, mexanizmlari va vositalari yigindisidir. Ular uzaro bir-birlarini takozo etadi va uzaro aloqadorlikda buladi va birgalikda xarakat kiladi. Uning tarkibiga ishlab chiqarish kuchlari kiradi. CHunki, tabiy resurslarni inson xizmatiga jamiyatning ishlab chiqarish kuchlari orkali kuyiladi. SHunga aloxida e’tibor zarurki, ishlab chikaruvchi kuchlar uz tarkibi va vazifalari nuktai nazaridan xamma iqtisodiy tizimlarda bir xilda buladi va rivojlanish darajasi jixatidan fark kiladi. Inson ishlab chiqarish jarayonida fakat tabiat bilan munosabatga kirishibgina kolmaydi, shu bilan birga bir-biri bilan munosabatga kirishadi. Bunday munosabatlar iqtisodiy munosabatlar deyiladi. Ishlab chiqarishda odamlar O’rtasida yuzaga kelib turadigan munosabatlar ikki turga bulinadi: