“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi

Mavzu boyicha asosiy tushunchalar

1. 
   Bozor regulyatori – ishlab chiqarishni bozor orkali tartibga solish iqtisodiy vositasi. Bozorning uzi kaysi tovarni va uni kancha sarf bilan yaratish zarurligini ishlab chiqarishga etkazadi, tovarlar dunyosini yangilanib turishga undaydi.
   
2. 
   Subsidiya – baxoni kuvvatlashning samarali usuli. Unda davlat baxolar O’rtasidagi farkni tulaydi, pul yoki natura tarzida yordam kiladi.
   
3. 
   Inflyatsiya – tovarlar va xizmatlar baxosining ortishi, pulning sotib olish kobiliyatining pasayishi, kadrsizlanishi.
   
4. 
   Pul emissiyasi – Qogoz pullarni gaznaxona, markaziy bank yoki davlat moliya organlari tomonidan muomalaga chikarilishi.
   
5. 
   Kvanta – Umumiy ishlab chiqarishda ta’minotda xar bir katnashuvchining xissasi.
   
6. 
   Tashqi savdoni liksiziyalashtirish – chetdan tovar keltirish yoki chet ellarga tovar chiqarish uchun davlat organlari tomonidan ijozat berish.
   
7. 
   Eksport – Tashqi bozorda sotish uchun tovar pullarni chet elga chiqarish.
   
8. 
   Import – ichki bozorda sotish maksadida tovar hamdamaxsulotlarni chet eldan keltirish, chet el tovar va kapitalini kridit va zayom kurinishida mamlakatga keltirish.
   

9. Fiskal siyosat – davlatning byudjet, solik va pul kredit siyosati asosida iqtisodiy krizislarning oldini olishga, ishlab chiqarish xajmini kamaytirmaslikka, ishsizlikni ustirmaslik, inflyatsiyani tugatishga xarakat kilishdan iborat.


NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Iqtisodiyotni tartibga solishning mohiyati va zarurligi.
   
2. 
   Iqtisodiyotni tartibga solishning klassik, monеtaristik kеynscha va nеokеynscha modеllari.
   
3. 
   Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi.
   
4. 
   Davlatning iqtisodiy vazifalari.
   
5. 
   Iqtisodiyotning davlat sеktori va uning chеgaralari.
   
6. 
   Davlatning makroiqtisodiyotni tartibga solishning bеvosita, bilvosita usullari va shakllari.
   
7. 
   O`tish davrida davlatning iqtisodiy isloxatchi sifatida amal qilish.
   
8. 
   Maxalliy uz-uzini boshqarishning iqtisodiy vazifasini mustaxkamlash.
   
9. 
   Bozorni tartibga solishda iqtisodiy dastaklardan foydalanish. Monopoliyaga qarshi ko`rash, raqobat uchun sharoit yaratish.