“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi

Renta tulovlari Iqtisodiyotni resurslar (kapital, er) bilan ta’minlovchi uy xujaliklarining oladigan daromadi xisoblanib korxona xarajatlari tarkibiga kiradi.
Foiz pul kapitali egalariga pul daromadi tulovlaridan iborat. Bunda davlat tomonidan amalga oshiriladigan foizli tulovlar, foizli daromadlar tarkibidan chikariladi. Mulkdan olinadigan daromadlar ikki turga bulinadi: bir kismi mulkka daromad yoki boshka kismi esa korporatsiyalar foydasi deyiladi.
15-Mavzu: Yalpi talab va yalpi taklif. Iste’mol jamgarish va investitsiyalar.

1. 
   YAlpi talab va yalpi taklif va ular darajasiga ta’sir etuvchi omillar.
   
2. 
   Iste’mol va jamgarmaning iqtisodiy mazmuni hamda ularning uzaro boglikligi.
   
3. 
   Jamgarmaning moxiyati, omillari va samaradorligi.
   
4. 
   Investitsiyalar va uning darajasini belgilovchi omillar.
   

1. YAlpi talab va yalpi taklif va ular darajasiga
ta’sir etuvchi omillar.


YAlpi talab - bu, tovarlar bozorida taklif etilayotgan tovarlar va xizmatlarga bulgan talablarning jamidir. YAlpi talab mamlakat Iqtisodiyotidagi yalpi ishlab chiqarish bilan iqtisodiy sub’ektlarning talabi hamda baxolar umumiy darajasi O’rtasidagi bog’liklikni ifodalaydi. YAlpi talabning usishi maxsulot ishlab chiqarish xajmi va ish bilan bandlikni rag’batlantiradi, baxolar darajasiga zarur mikdorda ta’sir etadi.
YAlpi talabning tuzulishi kuyidagicha:

• 
  iste’mol tovarlari va xizmailariga bulgan talab;
  
• 
  investitsiya tovarlariga bulgan talab;
  
• 
  davlatning tovarlar va xizmatlariga bulgan talabi;
  
• 
  chet elliklarning mamlakat eksportiga talabi.
  

MakroIqtisodiyotda yalpi talab darajasiga ikki omil ta’sir etadi, ya’ni pul taklifi va uning aylanish tezligi. YAlpi talabga ta’sir etuvchi omillar aksariyati uy-xujaliklari iste’mol tovarlari xarajatlari, davlat xarajatlari, sof eksport, iste’molchilar turmush darajasi, soliklar va ularning darajasi, imtiyozlar, valyuta kurslari xarakatidagi tebranishlar, Tashqi bozorlardagi uzgarishlar hamda boshkalar aynan pul taklifi va uning aylanishi tezligi ta’sirida namoyon buladi.