«Ишлаб чиқариш жараёнларини механизациялаш ва автоматлаштириш» фани маърузаларини ўқитиш технологиялари

5.7.2.2. KRD-2 birlashtirilgan relesi.
Bu rele birinchidan, dizel moyi va suvining harorati ko‘tarilishidan avtomat
tarzda himoyalash uchun; ikkinchidan, dizelning moylash tizimidagi moy bosimini
nazorat qilish uchun xizmat qiladi (5.65 - rasm).
Rele   ikkita   universal   haroratning   sezgir  elementlari   asosida   tayyorlangan
bo‘lib, korpusga montaj qilingan.  Dizelning sovutish tizimi quvuriga haroratning
sezgir elementi termoballoni joylashtirilgan. Silfon va juda ingichka trubka ularni
birlashtirib germetik yopiq termotizimni tashkil qiladi. Tizim  hajmiy kengayish
192

---

koeffitsienti katta bo‘lgan suyuqlik bilan to‘ldirilgan.
Sovutish tizimida harorat ko‘tarilganda, termotizimda bosim oshadi va silfon
cho‘zilib, prujina qarshiligini engib o‘tib, turtkich o‘rnini o‘zgartiradi. Turtkich
mikroulagich tugmasini bosib uning kontaktlarini ulaydi.
5
.65 - rasm. KRD-2 birlashtirilgan rele:  1- korpus; 2- panel;  3 - xalqa; 4 – izolyator; 5-
mikroulagich; 6- qopqoq; 7- to‘xtatish vinti; 
8- prujina; 9- turtkich; 10- silfon; 11 – asos; 12-kichik o’lchmli quvurcha; 14- termobalon
Sovutish tizimida harorat pasayganda, silfon prujina ta’siri ostida siqi-ladi va
turtkich mikroulagich tugmasidan uzoqlashadi, kontaktlar qaytadan uziladi.
Relening   sezgir   elementi   shtutser   yordamida   sozlanadi.   Shtutserni   burab
kirgizilganda prujinaning bosilish kuchi oshadi, burab chiqarilganda esa bosilish
kuchi kamayadi. Sozlash shtutserini o‘z-o‘zidan harakatlanishi oldini olish uchun
to‘htatuvchi vint qo‘llanadi. KRD-2 bazasidagi moy bosimi relesi harorat relesi
kabi tuzilishga ega bo‘lib, faqatgina silfonga termoballonli juda ingichka trubkasi
o‘rniga bevosita moy tizimidagi mos nuqtalardan moy uzatiladi.
193

---