«Ишлаб чиқариш жараёнларини механизациялаш ва автоматлаштириш» фани маърузаларини ўқитиш технологиялари

5.5.3. Tortuv elektromagnitlar.
5.5.3.1. ET-52BUXL3 tortuv elektromagniti.
Dizelning   tirsakli   vali   aylanishlar   sonini   umumiy   rostlagichida,   barcha
tartibli prujina cho‘zilishini boshqarish mexanizmida qo‘llanadi.
164

---

5.43-rasm. ET-52 tortuv elektr magnitining kesimi:
1- shtok; 2-o‘zak;  3- magnitlanmagan prokladka; 4-yakor; 5- g‘altak; 6-markazlash
uchun ishlatiladigan moslamali chiqish joyi; 7- korpus; 8- rostlovchi vint; 9- gayka
Elektromagnit to‘g‘ri yo‘lli qaytaruvchi prujinasi yo‘q. Magnit o‘tkazuvchi
po‘lat   korpusda   quyidagilar   joylashgan:   o‘zak,   yakor   va   izolyatsiyalangan   jezli
gilzaga   ulangan   g‘altak.   Sun’iy   (sintetik   yo‘l   bilan   olingan)   elektr
izolyatsiyalangan   material   quymasi   sababli   g‘altak   korpus   bilan   jipslashadi.
G‘altakning   uchlari   markazlashish   uchun   ishlatiladigan   moslamali   chiqish   joyi
bilan ulangan. Tortuv elektromagnitining qismlari 5.43-rasmda ko‘rsatilgan. 
G‘altakka kuchlanish berilganda yakor o‘zakka qarab intiladi. Harakatlanish
jarayonida  u  shtokni  harakatlantiradi,  bu esa  o‘z  navbatida  markazdan  qochma
rostlagichning   tegishli   mexanizmiga   ta’sir   ko‘rsatadi.   Yakorning   tayanchi
konussimon bo‘lib, o‘zakni yopishib qolmasligi uchun magnitlanmagan prokladka
bilan   qo‘llanadi.   Yakorning   yo‘li   vint   bilan   rostlanadi   va   gayka   bilan
mahkamlanadi.   Korpusning   yuqori   qismidagi   bo‘laklar   vintni   qotirish   uchun
165

---

imkoniyat yaratadi. Rostlagichga o‘rnatish uchun elektromagnit korpusining ostki
qismida rezbalar mavjud.