«Ишлаб чиқариш жараёнларини механизациялаш ва автоматлаштириш» фани маърузаларини ўқитиш технологиялари

Asosiy qutb.
 Asosiy qutb o'zak qismi, asosiy qutb cho'lg’ami, izolyacion  va
prujinali plankalardan iborat (2.27-rasm).  
2.27-rasm. TED asosiy qutblari
1 - asosiy qutb o'zagi; 2- qutb g’altagi; 3- asosiy qutb ramkasi; 4- polyus chakka qismi; 5- o'zak
listi; 6- o'zak sterjeni; 7 - parchin mih; 8 - prujinali ramka; 9 - gardish; 10 - izolyaciya (shisha
lenta, mikalenta, asbestlenta, asbest qog’oz); 11 - chiqish qismi; 12 - mikanit qistirma; 13 -
to'ldiruvchi (L -7 surtma); 14 - qistiruvchi skoba/
Asosiy qutb o'zak qismi kam uglerodli St 2 markali 2 mm po'lat listlardan
shtamplab   tayyorlangan.   O’zakning   cheka   qismidagi   listlari   mustahkamligini
oshirish uchun qalinroq qilib tayyorlangan.  Asosiy qutb o'zak qismini listlardan
tayyorlanishdan   maqsad   magnit   maydon   ta'sirida   hosil   bo'ladigan   o'zakdagi
uyurmaviy tok kuchlarni miqdorini kamaytirish.
48

---

  Buning uchun o'zak qismini tashkil etuvchi listlar shtamplangandan so'ng
laklanadi va quritiladi, so'ngra yig’ilib 4ta parchin mihlar orqali mahkamlanadi. 
Asosiy qutbning o'zak qismi listlarida asosiy qutbni ostovga mahkamlash
mahsus o'zak sterjenni uchun shtamplab teshik ochilgan. Bu teshikka to'rtburchak
ko'rinishga  ega,  o'zak  sterjen  kiritilib  sterjendagi   rezbali   teshiklar  orqali  asosiy
qutblar 3 ta  boltlar bilan ostovga mahkamlanadi. 
Tortuv elektr dvigatelining asosiy qutbi cho'lg’am g’altagi o'lchamlari 8x25
mm bo'lgan MGM markali mis simlardan tayyorlangan bo'lib asosiy qutbga 2 qator
qilib   o'ralgan.   Asosiy   qutb   cho'lg’amining   birinchi   qatorida   11   o'ram,   ikkinchi
qatorida esa 8 o'ram mis sim o'lchamining keng tomoni bilan o'ralgan. 
Asosiy   qutb   cho'lg’amining   har   bir   o'rami   asbest   qog’oz   bilan,   g’altak
qatlamlari bir biridan  shisha  tekstolitli qistirma  bilan  izolyaciyalanib ajratilgan.
Cho'lg’amlarni   o'zakka   mahkamlash   uchun   tirqishlar   LAE   markali   asbest   lenta
bilan   to'ldirilgan   va   “Monolit   -   2”   kompaudida   shimdirilib   yahlit   holatga
keltirilgan. 
Tortuv elektr dvigatellarning ish jarayonida ajralib chiqgan issiqlikdan qutb
cho'lg’amining izolyaciyasini qurishi va o'lchamlarini kichrayishi natijasida kelib
chiqadigan bo'shiliqni to'ldirish uchun mahsus prujinali ramkalar qutb va ostov
orasiga joylashtiriladi. Asosiy qutb cho'lg’amlarini bog’lovchi  simlar tajribalardan
kelib chiqib mahsus egiluvchan shinali yupqa mis listlardan yig’ilgan.