«ишлаб чиқариш инфратузилмаси» фанидан маърузалар матни

Ишлаб чиқариш инфратузилмасининг иқтисодий самарадорлиги – ишлаб чиқариш инфратузилмаси фаолиятининг натижалилиги бўлиб, ишлаб чиқариш кучларининг эришган поғонасини ва улардан фойдаланиш даражасини ифода қилувчи хўжалик фаолият натижалари ва жонли ҳамда моддийлаштирилган меҳнат харажатлари ўртасидаги нисбатдир.


2.Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини ошириш омиллари.
Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини ошириш омиллари:

1. 
   Фан ва техника тараққиёти
   
2. 
   Тежамкорлик режими
   
3. 
   Иқтисодиётнинг структурасини ўзгартириш
   
4. 
   Ташкилий-иқтисодий омиллар
   

Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини оширувчи энг муҳим омиллардан бири – бу фан ва техника тараққиётидир. Охирги вақтларгача фан-техника тараққиёти эволюцион тарзда ривожланиб келди. Натижада амалдаги технологиялар такомиллашиб, машина ва ускуналар қисман замонавийлашди. Бундай натижа сезиларли, лекин кутилганидек эмас эди. Эркин бозор муносабатларини шакллантиришнинг ҳозирги шароитида фан ва техниканинг охирги ютуқлари асосида ишлаб чиқариш инфратузилмасининг барча тармоқларида янги техника ва технологияларни жорий қилишга қаратилган революцион ва сифатий ўзгаришларни амалга ошириш лозимдир.
Фан ва техника тараққиётининг асосий йўналишлари қуйидагилар:
- илғор технологияларни кенг ўзлаштириш: юқори босим ва таъсирчан кучлар қўлланиладиган мембранали, лазерли, плазмали технологиялар ва бошқалар;
- ишлаб чиқаришни автоматлаштириш - юқори меҳнат унумдорлигини таъминловчи робот техникалар, роторли ва ротор - конвейр линиялар, мосланувчан автоматлаштирилган ишлаб чиқаришни ривожлантириш;
- металл маҳсулотлар, пластик қоришма, композитлар, металл кукунлар, керамик ва бошқа прогрессив тузулишли материалларнинг янги шаклларини яратиш ва ундан фойдаланиш.
Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини оширувчи яна бир муҳим омил бу – тежамкорлик режими ҳисобланади. Ресурсларни тежаш ёнилғи, энергия, хом-ашё ва материалларга бўлган ўсиб борувчи талабни қондиришининг асосий манбаига айланади. Бу муаммоларни ечишда ишлаб чиқариш инфратузилмаси муҳим ўрин эгаллайди. Бу тармоқда хом-ашё ва ёнилғи-энергетик ресурслардан самарали фойдаланишни таъминлайдиган машина ва ускуналарни жорий қилишни назарда тутади.
Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини оширувчи омиллардан бири - иқтисодиётнинг структурасини такомиллаштириш. Фан-техника тараққиётини таъминлайдиган ва ижтимоий муаммоларни самарали ҳал қиладиган тармоқларни нисбатан юқори даражада ривожлантиришни ўз ичига олади..
Инвестицион сиёсат капитал қўйилмалар самарадорлигини оширишни таъминлашга қаратилган. Бунда маблағлар фан-техника тараққиётини тезлаштиришни таъминловчи тармоқлар фойдасига қайта тақсимланади.Маблағларнинг катта қисми фаолият кўрсатаётган корхоналарни техник қайта жиҳозлашга ва реконструкция қилишга йўналтирилади.
Ишлаб чиқариш инфратузилмаси самарадорлигини оширишда асосий ўринлардан бирини (бошқарувни ўз ичига олувчи) ташкилий-иқтисодий омиллар эгаллайди. Ижтимоий ишлаб чиқариш масштабининг ўсиши ва хўжалик алоқаларининг мураккаблашиши билан унинг роли ортиб боради. Энг аввало, бу ишлаб чиқариш инфратузилмасининг рационал шаклларини ривожлантириш ва такомиллаштириш демакдир.