Ishdan maqsad: Ko‘p agentli texnologiyalardan foydalanib taqsimlangan tizimlarda resurslarini boshqarish tamoyillarini o‘rganish. Nazariy ma’lumotlar

Nazorat savollari.
1. Tarmoq sathini tushuntiring.
2. Ma’lumotlarni ishonchli uzatishni asosiy qoidalari.
3. TSR – ulanishni tushuntiring.
4. TSR- segment tuzilmasi.
5. TSR –ulanishni boshqarish.
Javoblar

• 
  Ilova darajasi dastur jarayonlarini o'zaro ta'sir doirasiga kirish vositalari bilan ta'minlaydi, yuqori (ettinchi) daraja va amaliy jarayonlar bilan bevosita bog'liq.
  
• 
  Aslida, dastur sathi turli xil protokollar to'plamidir, ular orqali tarmoq foydalanuvchilari fayllar, printerlar yoki gipermatnli veb-sahifalar kabi umumiy manbalarga kirishadi va shuningdek, masalan elektron pochta protokolidan foydalangan holda o'zaro hamkorlikni tashkil etishadi. Maxsus amaliy xizmat elementlari fayllarni uzatish va terminal emulyatsiya dasturlari kabi maxsus amaliy dasturlar uchun xizmatlarni taqdim etadi. Agar, masalan, dastur fayllarni yuborishi kerak bo'lsa, u holda fayllarni uzatish, kirish va boshqarish uchun FTAM (File Transfer, Access and Management) protokoli qo'llaniladi. OSI modelida ma'lum bir vazifani bajarishi kerak bo'lgan dastur (masalan, kompyuterda ma'lumotlar bazasini yangilash) ma'lumotlar sxemasi ko'rinishidagi aniq ma'lumotlarni dastur sathiga yuboradi. Ushbu darajadagi asosiy vazifalardan biri ariza so'rovini qanday qayta ishlashni, boshqacha aytganda, qanday so'rovni qabul qilish kerakligini aniqlashdir.
  

Данные А
Данные Б

Данные В
Ilova sathida ishlaydigan ma'lumotlar birligi odatda xabar deb nomlanadi.
Ilova sathi quyidagi funktsiyalarni bajaradi:
1. Har xil turdagi ishlarni bajarish.
Fayl uzatish;
Ishlarni boshqarish;
Tizimni boshqarish va boshqalar.
2. Foydalanuvchilarni ularning parollari, manzillari, elektron imzolari bilan identifikatsiya qilish;
3. Amaldagi abonentlarni aniqlash va yangi amaliy jarayonlarga kirish imkoniyati;
4. Mavjud manbalarning mosligini aniqlash;
5. Boshqa amaliy jarayonlar bilan ulanish uchun so'rovlarni tashkil qilish;
6. Ma'lumotni tavsiflashning zarur usullari bo'yicha murojaatlarni vakillik darajasiga o'tkazish;
7. Rejalashtirilgan muloqot jarayonlarini tanlash;
8. Ilovalar va amaliy jarayonlarning o'zaro ta'sirini sinxronlashtirish o'rtasida almashinadigan ma'lumotlarni boshqarish;
9. Xizmat ko'rsatish sifatini aniqlash (ma'lumotlar bloklarini etkazib berish vaqti, xatolarning mumkin bo'lgan darajasi);
10. Xatolarni tuzatish va ma'lumotlar ishonchliligini aniqlash to'g'risida kelishuv;
11. Sintaksisga qo'yilgan cheklovlarni muvofiqlashtirish (belgilar to'plami, ma'lumotlar tuzilishi).
Ushbu funktsiyalar dastur sathi amaliy jarayonlarga taqdim etadigan xizmat turlarini aniqlaydi. Bundan tashqari, amaliy sath fizik, kanal, tarmoq, transport, sessiya va vakillik darajalari tomonidan taqdim etiladigan xizmatni amaliy ishlov beruvchiga o'tkazadi.
Mijoznng birinchi holati CLOSED holati bo‘lib ; bu holatda mijoz ilovasi bilan TCP ulanish ko‘rinishi bo‘lib , Soket tuzilishini h-osil qiladi. Mijoz tomoni TCP si , server tomonga SYN segmntini yuborib va SYN SET holatiga o‘tadi. Bu holatda u serverdan SYNASK – segmentini javobini kutadi , qachonki SYN bitga 1 o‘rnatilganligini. SYNASK – segmentini qabul qilib, mijoz ESTABLISHED holatiga kiradi va bu holatda segmentlarni amaliy satx holatida bo‘ladi.
Klientso‘rovlarnio‘ziningsoketinterfeyslariorqalijavoblarniqabulqiladi, serveresaso‘rovlarniqabulqilishvaularnibajarishuchunsoketinterfeysiniishlatadi. web-so‘rovklientsoketinianiqlagandanso‘ngshuzahotiu TCP protokoli «qo‘li» da bo‘ladi. TCP protokolining vazifalaridan biri ma’lumotlarni ishonchli uzatishni ta’minlash hisoblanadi; bu shuni anglatadiki, har bir so‘rov, klient tomonidan uzatiladigan va serverning har bir javobi jo‘natilganda aniq mos keluvchi ko‘rinishga yetkaziladi.
TSR va UDP transport bosqichidagi protokollari to’rt pog’onali tuzilishga ega. Xar bir pog’onada o’zining qismlari mavjud. Ko’p joylarda TSR va UDP transport bosqichidagi protokol ko’rinishdagi tarmoqlarni qurish imkoniyatlari mavjud bo’lavermaydi. SHu­ning uchun lokal tarmoqlarni o’zaro bog’lash uchun o’sha joyda bor bo’lgan aloqa kanallaridan ham foydalanishga to’g’ri keladi. Qanday aloqa kanallaridan foydalanili­shiga qarab, global tarmoqlarning quyidagi xillarini ko’rsatish mumkin:
1.Alohida ajratilgan kanallardan foydalanuvchi global tarmoqlar.
2.Kanallarni kommutatsiyalash asosida ishlovchi global tarmoqlar.
3.Paketlarni kommutatsiyalash asosida ishlovchi global tarmoqlar.
Hozirgi paytga kelib simsiz lokal tarmoqlar, simli lokal tarmoqlarga qo’shimcha lokal tarmoqlar sifatida qaralmoqda. Boshqacha qilib aytganda simsiz lokal tarmoqlar simli, ya’ni kabelli lokal tarmoqlar bilan raqobatlashuvchi tarmoqlar emas. Simsiz lokal tarmoqlarning ko’pgina afzallik tomonlarini yaqqol ko’rish mumkin. Ularni o’rnatish va modifikatsiyalash, yaъni yangilab turish juda ham oson, bunda katta-katta xajmli kabellar va ularni ulash uchun zarur bo’lgan qurilmalarga extiyoj bo’lmaydi. Simsiz tarmoqlarning TSR va UDP transport bosqichidagi protokollarining yana bir afzalligi, unda foydalanuvchilarning ko’chib yurish imkoniyatining borligidir. Ammo simsiz lokal tarmoqlarda qo’llaniladigan axborot uzatish muhiti, yaъni simsiz muhit holatining turg’un emasligi va u ishlashi davomida o’zini qanday tutishi nomalum ekanligi kabi muommolarga ega.
Fizik sathda spetsifikatsiyalarning bir necha TSR va UDP transport bosqichidagi protokol variantlari mavjud, ular foydalanadigan chastotalar diapazoni, kodlash usullari, hamda malumotlarni uzatish tezliklari bilan bir-biridan farqlanadilar. Bu standartning, ya’ni WiFi ning hozirda ko’p foydalanilayotgan quyidagi spetsifikatsiyalari mavjud:
1. 802.11a spetsifikatsiyasi – unda chastotaning nisbatan yuqori diapazoni 5 GGts qo’llanilishi hisobiga malumotlar uzatish tezligi oshirilgan. Bu spetsifikatsiyada malumotlarni uzatishda – chastotali mulьtiplekslashning ortogonal usuli OFDMdan (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) foydalanilgan.
2. 802.11b spetsifikatsiyasida esa 2,4 GGts diapazondan foydalanilgan. Malumotlarni uzatish tezligi 11 Mbit/s ga yetkazilgan. Bu komplementar kodlardan foydalangan holda kodlash texnikasi SSKdan (Complementary Code Keying) foydalanuvchi DSSS (Direct Sequence Spread Spectrum – rasshirenie spektra metodom pryamoy posledovatelьnosti) usulini qo’llash hisobiga amalga oshirilgan.
3. 802.11g spetsifikatsiyasida 2,4 GGts diapazonda ishlovchi OFDM usulini qo’llanilishi hisobiga 54 Mbit/s tezlikka erishilgan.
802.11 standarti simsiz lokal tarmoqlarining ikki xil topologisi mavjud:
1. BSS – bazaviy yoki asosiy xizmatlar to’plami ko’rsatiladigan tarmoq (Basic Servis Set - BSS). Bu tarmoqda bazaviy stantsiya, barcha foydalanuvchilar uchun mo’ljallangan stantsiya (ulanish nuqtasi, antenna yoki kommutator) bo’lmaydi. Foydalanuvchilar, yaъni tarmoqdagi kompyuterlar o’zaro bevosita axborot almashinadilar. O’zlarida o’rnatilgan simsiz tarmoq adapterlari yordamida. BSS tarmog’iga kirish uchun - tarmoqqa ulanish muolajasini bajarish kerak. 
Xulosa.
Men ushbu amaliy mashg’ulotni bajarish davomida o’zimga kerakli bo’lgan barcha bilim va ko’nikmalarga ega bo’ldim. Soketlar asosida kommunikatsiya tizimlarining dasturiy ta’minotini loyihalash (BSD modeli)jarayonlarini ko’rib chiqdim. Bu mavzu o’rganib fanga bo’lgan qiziqishmni yana ham ortdi.