|
Jihoz va materiallar:
adabiyotlar, chizg’ich, kalkulyator, qalam, o’ra va uyumlarning
sxemalari.
Nazorat savollari:
1.
Uyum va o’ralardagi shamollatish moslamalari qanday elementlardan tuzilgan.
Havoning aylanishi qanday amalga oshiriladi?
2.
Nima uchun janubiy rayonlarda ariq-o’ralarning chuqurligi kam?
3.
Sabzavotlarni saqlash uchun vaqtinchalik omborlardan qayta foydalanish mumkinmi?
4.
Saqlash mavsumida vaqtinchalik omborlarda qanday kuzatuvlar olib boriladi?
12-ish: MEVA VA SABZAVOT MAHSULOTLARINI SAQLASh UChUN DOIMIY
OMBORLAR MAYDONINI ANIQLASh
Darsning maqsadi:
talabalarni meva, kartoshka va sabzavot-larni doimiy omborlarda
saqlash tartibi bilan tanishtirish. Mahsulot turi, miqdori, saqlash davomiyligi va saqlanish
usuliga ko’ra talab etiladigan omborlar maydonini hisoblashga o’rgatish.
1-vazifa
. Quyidagi saqlash texnologiyasiga asosan 600 tonna karamni saqlashga
mo’ljallangan ombor maydonini hisoblang:
a) Tabiiy shamollatiladigan omborda alohida moslamalarda (shtabel) saqlash.
Moslamaning balandligi 0,8 m, eni 1,2 m, uzunligi 3 m. Кaramni hajm og’irligi – 1 m
3
ga
400-500 kg mahsulot ketadi. Omborning foydalanish koeffisienti 85%.
Ishlash tartibi
:
1. Bir moslamaning maydoni qancha?
(eni) 1,2 m x(bo’yi) 3 m q 3,6 m
2
2. Bir moslamaning hajmi qancha?
3,6 m
2
x 0,8 m q 2.88 m kub.
3. Bir moslamaga qancha mahsulot ketadi?
1 m
3
- 400 kg (0,4 tonna)
2,88 m
3
– X
тонна
м
м
тонна
Х
152
,
1
1
88
,
2
4
,
0
3
3
4. 600 tonna karamni joylashtirishga nechta moslama kerak?
600 tonna : 1,152 tonna q 504 ta moslama.
5. 600 tonna karam joylashtirish uchun qancha foydali maydon kerak?
3,6 m
2
x 504 dona moslama q 1814,4 m
2
6. Foydali maydon yoki ombor maydoning foydalanish koeffi-sienti.
1814,4 m
2
– 85%
X – 100%
2
2
7
,
2185
%
85
%
100
4
,
1814
м
м
Х
b) 600 tonna karamni 3 qavatli tokchali majburiy shamollati-ladigan omborda saqlash.
Moslamaning (shtabel) balandligi 0,8 m, eni 1,2 m, uzunligi 3,0 m. Omborning foydalanish
koeffisienti 76%.
2-vazifa.
Quyidagi saqlash texnologiyasi bo’yicha 600 tonna piyozni saqlash uchun
ombor maydonini hisoblang:
Majburiy shamollatiladigan 4 qavatli tokchalarda piyozni joylash, balandligi 0,4 m, eni
1,8 m, bo’yi 3 m. Piyozning hajm bir-ligi 1 m
3
ga 560-580 kg mahsulot ketadi.
Omborning, foydalanish koeffisienti 75%.
42
3-vazifa.
Tabiiy shamollatiladigan 1500 tonna kartoshkani xirmon usulida saqlashda
doimiy ombor maydonini hisoblash. Xirmon balandligi 1,2 m, eni 3 m, uzunligi 8 m.
Кartoshkaning hajm birligi - 1 m
3
ga 650-700 kg mahsulot ketadi. Omborning foydalanish
koeffisienti 85%.
4-vazifa.
200 tonna qishki olma mevalarini sovutiladigan omborlarga uzoq muddat
saqlash uchun joylashtirishda zarur bo’la-digan yashiklar, tagliklar va ombor maydonini
hisoblash. Bunda olma saqlanadigan №3 nomi bilan ataluvchi yashikning (3.2-rasm)
sig’imi 25 kg. Yashiklar taxlanadigan yashikning uzunligi 1,2 m, eni 0,8 m. Yashiklarni
taxlash balandligi 3-4 m, ya’ni bitta taglika 16-20 dona yashik taxlanadi. Omborning
foydalanish koeffisienti 85%.
5-vazifa.
Faol shamollatiladigan va sovutiladigan doimiy omborlarda 400 tonna qishki
olma mevalarini uzoq muddat saqlash uchun zarur bo’ladigan konteynerlar va ombor
maydonini hisoblash. Bunda olma saqlanadigan konteynerning (3.3-rasm) sig’imi 250 kg.
Кonteynerning uzunligi 0,9 m, eni 0,6 m. Кonteynerlarni 2 qavat qilib taxlanadi.
Omborning foydalanish koeffisienti 85%.
6-vazifa.
300 tonna uzumni sovutiladigan omborlarga saqlash uchun joylashtirishda
talab etiladigan yashiklar, tagliklar va ombor maydonini hisoblash. Bunda uzum
saqlanadigan №1 nomi bilan ataluvchi yashikning sig’imi 8 kg. Yashiklar taxlanadigan
yashikning uzunligi 1,2 m, eni 0,8 m. Yashiklarni taxlash balandligi 3-4 m, ya’ni bitta
taglika 16-20 dona yashik taxlanadi. Omborning foydalanish koeffisienti 85%.
Doimiy omborlarda meva-sabzavotlarni joylashtirish tar-tibi.
Sabzavot va mevalar
doimiy omborlarda xirmonlarda to’kma holda, konteynerlarda, yog’och yashiklarda yoki
qoplarda saqlanadi (17-rasm).
1
2
3
17-rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
