Irrigatsiya va melioratsiya

Quduqning tuzilishi va tarkibiy qismlari. 
Quduq tik zovurli meliorativ 
tarmoqlarning eng murakkab, asosiy qismi hisoblanadi. 
Quduqlarning konstruktsiyasi va ko’rsatkichlari gidrogeologik sharoitlarga va 
zaxi qochiriladigan tarkibning litologik tuzilishiga, talab qilinadigan quduq debitiga 
va quritish me’yorining qiymatiga, burg’ulash texnologiyasiga va suv ko’taruvchi 
nasoslarning ko’rsatkichlariga qarab aniqlanadi. 
Konstruktiv jihatdan burg’u quduqlari filtr bilan jihozlangan suv qabul qiluvchi 
qismdan, zax suvlarni so’rib chiqaruvchi quvurlardan va nasos qurilmasidan tashkil 
topadi (9.6.2-rasm). 

---

205 
 
9.6.2-rasm. Tik zovur burg’u 
qudug’ining konstruktiv sxemasi: 
1-elektronasos agregati; 2- suv 
ko’taruvchi quvur; 3-burg’u qudug’i-
ning og’zi; 4-tok kabeli;5-tashlama 
quvur; 6-elektrodvigatelni avto-matik 
boshqaruv pulti; 7-nasos stantsiyasi 
binosi; 
8-tayanch 
qurilma; 
9-
foydalanish kolonnasi; 10-qum-shag’al 
to’kmasi; 11-filtr; 12-tin-dirgich 
Filtrlarning konstruktsiyasi suvli qatlam qalinligi va mexanik tarkibi, sizot 
suvining kimyoviy tarkibi, quduq debiti va quduqdan olinadigan suvning hajmiga 
bog’liq holda qabul qilinadi.
Qum-shag’alli va yirik toshli suvli qatlamlarda teshik yoki tirqishli, gohida esa, 
simli to’r bilan o’ralgan quvurli oddiy filtrlar qo’llaniladi. 
Suvli qatlam mayda zarrali gruntlardan tashkil topganda teshik yoki tirqishli 
quvur filtrlari oldida qum-shag’alli sun’iy filtrlar hosil qilinadi.
Quduqning diametri filtrli karkas (sinch) va qum-shag’alli filtr to’kmasining 
qalinlik o’lchamlariga (
fil
fk
r
m
2
D
D



) qarab qabul qilinadi va 50 mm dan 
kichik bo’lmasligi kerak.