Irrigatsiya va melioratsiya

Kimyoviy melioratsiya
, 
tuprok tarkibiga maxsus kimyoviy moddalar kiritib, 
tuproqning kimyoviy xossalarini o’zgartirish bilan shug’ullanishdan iborat.
Bunga: sho’rtob yerlarni yaxshilash uchun melioratsiya qilish, ya’ni 
kimyoviy birikmalar qo’shish yo’li bilan noqulay tuproq xossasini yaxshilash. 
Bunday melioratsiyaga achima, nordon tuproqni ohaklash, sho’rtob tuproqlarni 
gipslash va boshqa shu kabi tadbirlar kiradi (1.3.4-rasm). 
1.3.4-rasm. Kimyoviy melioratsiyaning dala sharoitida qo’llanilishi 

---

12 
Madaniy-texnik melioratsiya, ekin ekiladigan tuproqning haydalma 
qatlamidagi noqulay sharoitlarni bartarf qilishdir. Ya’ni tuproqni toshlardan 
tozalash, to’nkalarni qo’porib tashlash, daladagi mayda tepalik va chuqurliklarni 
tekislash, loyli tuproqlarga qum qo’shish (qumlash) va qumli tuproqlarga og’ir 
tarkibli tuproqlar qo’shish (loylash), ko’chma qumlarni mahkamlash uchun 
mexanik ihotalar o’rnatish kabi tadbirlar ko’riladi (1.3.5-rasm).
1.3.5-rasm. Madaniy-texnik melioratsiya ishlari dala sharoitida 
bajarilmoqda 
Qishloq xo’jaligida irrigatsiya va melioratsiyasiga qo’yiladigan asosiy 
talablar: 
1.
Sug’oriladigan yerlardan to’liq va samarali foydalanishga erishish. 
2.
Tuproq unumdorligini, ish unumini va qishloq xo’jaligi ekinlarining 
hosildorligini muntazam ravishda oshirib borishga erishish.
3.
Ekin ekilgan maydonlarda zamonaviy resurstejamkor texnologiyalarni 
qo’llash.
4.
Melioratsiya ishlarini yuqori unumli agrotexnik tadbirlar bilan bog’liq 
ravishda olib borish.
5.
Meliorativ maydonlarda ishlarni to’liq mexanizatsiyalashga erishish.
6.
Suv resurslardan oqilona va samarali foydalanishga erishish.
7.
Irrigatsiya va Melioratsiya ishlarini bajarish jarayonlarini, xamda suv 
resurslarni 
boshqarish 
va 
ulardan 
foydalanishda 
mexanizatsiyalash 
va 
avtomatlashtirishni yo’lga qo’yish. 

---

13