Irrigatsiya va melioratsiya

1.3. Irrigatsiya va melioratsiyani amalga oshirish bo’yicha turlari 
Gidrotexnik, Agrotexnik, O’rmon-texnik, Kimyoviy va Madaniy-texnik 
melioratsiya.
Gidrotexnik melioratsiya
. Bunda maxsus qurilgan injenerlik inshootlar 
to’g’on, kanal, suv olgich, va boshqalar yordamida tuproqqa o’simlik uchun kerak 
bo’lgan suv yetkazib beriladi. Bunday tadbirlarga sug’orish, zahini qochirish, tuz 
rejimini yaxshilash va xar qanday yemirilish va yuvilishlarning oldini olish, selga 
qarshi inshootlar qurish kabi jarayonlar kiradi (1.3.1-rasm). 
1.3.1-rasm. Gidrotexnik inshootlarning joylashuvi. 
 
Agrotexnik melioratsiya
. Agrotexnik tadbirlar yordamida o’simliklarning 
o’sib rivojlanishi va yuqori hosil berishi uchun maqbul sharoitlar yaratishdir. 
Bunda biologik faktorlarga ta’sir qilib va agromelioratsiya tadbirlarini 
ko’rish hisobiga mikroiqlim, tuproq tuzilishi va xossasi, sizot suv rejimini yaxshi 
tomonga o’zgartiriladi. Bunga yer tekislash ishlari, almashlab ekishni qo’llash, 
daraxt ko’chatlari o’tkazish, tuproqqa to’g’ri ishlov berish tizimiga amal qilish, 
undan zararli tuzlarni yuvib ketkazish singari tadbirlar kiradi (1.3.2-rasm).
 
1.3.2-rasm. Dala sharoitida agrotexnik tadbirlarning bajarilishi 

---

11 
O’rmon-texnik melioratsiya, 
tuprokni suv va shamol ta’sirida yemrilishini 
oldini olish maqsadida daraxtzorlar ekish natijasida o’rmonzorlar barpo qilishdir.
Bularga: shamol tezligini kamaytirish, cho’l o’simliklarini ko’paytirib qum 
ko’chishini oldini olish va to’xtatish, daraxtlar ildizi yordamida kanallar 
qirg’oqlarini mustahkamlash va boshqa bir qator tadbirlar kiradi (1.3.3-rasm). 
 
1.3.3-rasm. O’rmon-texnik melioratsiyaning qo’llanilish jarayoni