1.1-rasm. Tarmoqlarning yalpi qo‘shilgan qiymati tarkibida
qishloq xo‘jaligi tarmog‘ining ulushi, foizda
Ushbu rasmdagi ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, so‘nggi
yillarda qishloq xo‘jaligining mamlakatimiz iqtisodiyoti tarmoqlarining
yalpi qo‘shilgan qiymati tarkibidagi ulushi kamayishi kuzatilmoqda. Bu
qishloq xo‘jalik mahsulotlari ishlab chiqarish hajmining kamayganligini
anglatmaydi, balki mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotidagi qishloq
xo‘jaligi tarmog‘i ulushining kamayishi sanoat va xizmat ko‘rsatish
tarmoqlarida rivojlanish sur’atlarining yuqoriroq bo‘layotganligi bilan
izohlanadi. Lekin mamlakatimiz iqtisodiyotida qishloq xo‘jaligi
tarmog‘ining o‘rni va ahamiyati muhimligicha qolaveradi.
Mazkur tarmoq mamlakatimiz eksportida ham muhim ahamiyatga
ega. Qishlоq xo‘jalik mahsulоtlari va ularni qayta ishlash hisоbiga
olingan mahsulotlar mamlakatimiz jami eksporti tarkibida sezilarli
salmoqni egallaydi.
Qishloq xo‘jaligi tarmog‘ining asosiy ko‘rsatkichlari 1.1-jadvalda
keltirilgan.
34
34
31,5
28,1
26,6
27,9
32,6
36,4
39,4
38,1
35,9
35,5
0
20
40
60
80
100
120
2016
2017
2018
2019
Xizmatlar
Sanoat (qurilishni qo'shgan holda)
Qishloq, o'rmon va baliq xo'jaligi
8
1.1-jadval
Qishloq xo‘jaligi tarmog‘ining asosiy ko‘rsatkichlari
2016
2017
2018
2019
Yalpi ichki mahsulot, mlrd.
so‘m
242495,5 302536,8 406648,5 511838,1
Tarmoqlarning
yalpi
qo‘shilgan qiymati, mlrd.
so‘m
220064,0 267744,8 361072,7 465357,4
Shu
jumladan,
qishloq,
o‘rmon
va
baliq
xo‘jaligining
yalpi
qo‘shilgan qiymati, mlrd.
so‘m
74779,0
90983,9 113660,7 130599,9
Qishloq, o‘rmon va baliq
xo‘jaligining ulushi, foiz
34,0
34,0
31,5
28,1
Asosiy kapitalga kiritilgan
investitsiyalarda
qishloq
xo‘jaligining ulushi, foizda
9,4
8,5
6,4
6,2
Qishloq, o‘rmon va baliq
xo‘jaligi
o‘sish
sur’ati,
o‘tgan yilga nisbatan foizda
106,1
101,2
100,3
103,1
Qishloq, o‘rmon va baliq
xo‘jaligida
band
bo‘lganlarning
o‘rtacha
yillik soni, ming kishi
3646,7
3671,3
3537,2
3544,6
Iqtisodiyot
tarmoqlarida
band
bo‘lganlar
sonida
qishloq
xo‘jaligi
tarmog‘ining ulushi, foizda
27,4
27,2
26,6
26,2
Meva-sabzavot
mahsulotlari
eksportining
jami eksportdagi ulushi,
foizda
4,6
5,1
6,3
6,9
Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlari
Ushbu jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, 2019-yilda
mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotida tarmoqlarning yalpi qo‘shilgan
9
qiymati 90,9 foizni tashkil etgan. Qolgan 9,1 foizi esa mahsulotlarga sof
soliqlardir.
2019-yilda
meva-sabzavot
mahsulotlari
eksporti
mamlakatimiz jami eksporti tarkibida 6,9 foizni tashkil etgan va u o‘sish
tendensiyasidadir. Qulay geografik joylashuv mamlakatimizga qishloq
xo‘jaligi mahsulotlarining jahon bozorida nisbiy ustunlik beradi.
Chunki tabiiy omillar ta’sirida mamlakatimizda yetishtirilayotgan
qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yuqori sifat ko‘rsatkichlariga ega bo‘ladi.
Ushbu ustunlikdan unumli foydalangan holda qishloq xo‘jaligi
mahsulotlari eksportini yanada rivojlantirish maqsadga muvofiqdir.
Mamlakatimiz qishloq xo‘jaligida bozor iqtisodiyoti talablariga
mos iqtisodiy munosabatlarni shakllantiradigan, huquqiy, tashkiliy,
iqtisodiy hamda ijtimoiy islohotlar bosqichma-bosqich amalga
oshirilishini ta’minlash imkoniyatini beradigan tadbirlar ishlab chiqilib,
izchil amalga oshirilmoqda. Bunda sohaga oid turli dasturlarning qabul
qilinib, hayotga tatbiq etilishi ham muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Natijada qishloq xo‘jaligining yuqori sur’atlarda rivojlanishini
ta’minlash va shu orqali respublika iqtisodiyotini yuksaltirishga
erishilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |