Iqtisodiyoti

 
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular: 
1. Qishloq xo‘jaligida iqtisodiy samaradorlikning mohiyati, ahamiyati va 
ko‘rsatkichlari. 
2. 
Qishloq xo‘jaligida iqtisodiy samaradorlikning tavsiflovchi 
ko‘rsatkichlar. 
3. Qishloq xo‘jaligda iqtisodiy samaradorlikni yanada oshirish yo‘llari. 
 

---

367 
16-BOB: QISHLOQ XO‘JALIGI YALPI VA TOVAR 
MAHSULOTLARINI KENGAYTIRILGAN TAKROR ISHLAB 
CHIQARISH 
 
1. Qishloq xo‘jaligi yalpi va tovar mahsuloti to‘g‘risida tushuncha, 
ularni aniqlash tartibi.
2. Qishloq xo‘jaligi yalpi mahsulotini sotish va taqsimlash yo‘nalishlari. 
3. Yalpi mahsulotni ko‘paytirish va uning tovarlilik darajasini oshirish 
yo‘llari. 
Tayanch so‘zlar: 
yalpi mahsulot, natural o‘lchovi, qiymat o‘lchovi, 
tovar mahsuloti, tovarlilik darajasi. 
 
1. Qishloq xo‘jaligi yalpi va tovar mahsuloti to‘g‘risida tushuncha, 
ularni aniqlash tartibi.
Qishloq xo‘jaligidagi barcha korxonalar ishlab chiqarish jarayonida 
turli mahsulotlarni yetishtiradi, ishlar va xizmatlarni bajaradilar. 
Jumladan, paxta, bug‘doy, sholi, makkajo‘xori, kartoshka, karam, 
pomidor, sabzi, sut, go‘sht va boshqa mahsulotlarni yetishtiradilar.
Tarmoqda ma’lum davr mobaynida, odatda bir yil mobaynida ishlab 
chiqarilgan barcha mahsulotlar, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar 
qiymatlari yig‘indisi tarmoqning yalpi mahsuloti deyiladi. Yalpi 
mahsulotni korxona miqyosida ham hisoblash mumkin. Natural o‘lchov 
birliklarida (tonna, litr, dona) qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining alohida 
turlari bo‘yicha yalpi mahsulotni aniqlash mumkin. Masalan, 2019-yilda 
mamlakatimizda 6093,5 ming tonna bug‘doy yetishtirilgan. (16.1-
jadval). Tarmoqda yetishtirilayotgan mahsulotning xususiyatiga qarab 
natural o‘lchovida dona, tonna, litr va boshqa shu kabi o‘lchov birliklari 
ishlatilishi mumkin. Masalan, yetishtirilgan don, sabzavot kabi 
mahsulotlar – tonnada, ishlab chiqarilgan tuxum, qorako‘l teri – donada 
ifodalanadi va hokazo.

---

368 
16.1-jadval