"iqtisodiyot va menejment "

Tashkiliy qaror 
– bu rahbar egallab turgan lavozimi bo`yicha vazifalarni 
bajarish uchun qilinishi kerak bo`lgan tanlov. Tashkiliy qaror maqsadi tashkilot 
oldida turgan vazifalarni bajarishni ta`minlash. Shuning uchun eng samarali 
tashkiliy qaror, oxirgi maqsadga erishishga eng ko`p hissa qo`shadigan va 
haqiqatda 
amalga 
oshiriladigan 
tanlov 
hisoblanadi. 
Tashkiliy 
qaror 
dasturlashtirilgan va dasturlashtirilmagan bo`ladi. 
Dasturlashtirilgan qaror 
– bu matematik tenglamalarni yechishdagi kabi, 
qadamlar va harakatlarning ma`lum ketma-ketligida amalga oshirish natijasi. 

---

296 
Bunda muqobillar soni chegaralangan va tanlov tashkilot belgilangan yo`nalish 
chegarasida amalga oshirilishi kerak. Dasturlashtirishni samarali tashkiliy 
qarorlarni qabul qilishda muhim yordamchi vosita deb hisoblash mumkin. Qaror 
qanday bo`lishi kerakligini aniqlab, rahbariyat xatolik ehtimolligini kamaytiradi va 
vaqt qisqartiriladi. Agar tuzilgan qaror qabul qilish uslubiyoti noto`g’ri bo`lsa, 
qaror samarasiz bo`ladi. 
Dasturlashtirilmagan qarorlar
–ma`lum darajada yangi, 
tizimlashtirilmagan yoki noma`lum omillar bilan bog’liq bo`lgan holatlarda kerak 
bo`ladi. Oldindan kerakli qadamlar ketma-ketligini tuzish mumkin bo`lmaganligi 
sababli, rahbar qaror qabul qilish protsedurasini ishlab chiqishi kerak. Bunday 
qarorlarga misollar: tashkilot maqsadlari qanday bo`lishi kerak, mahsulot sifatini 
qanday oshirish kerak, boshqaruv strukturasini qanday takomillashtirish zarur, 
xodimlar motivatsiyasini qanday kuchaytirish kerak va hokazo.
Rahbar bir qancha tanlov variantlariga ega. Bu yerda asosiy maqsad – 
qarorlarni samarali qabul qilish imkoniyatlarini beruvchi asoslarni o`rganish. Shuni 
ta`kidlash kerakki, qabul qilingan qaror natijalari ayrim sohalar uchun salbiy ta`sir 
ko`rsatishi mumkin. Shuning uchun qarorlar tashkilotni tizim sifatida ko`rib, 
hamma qismlari uchun javob beradigan holda qabul qilinishi kerak. Rahbar oxirgi 
natijani ko`zlab, kamchiligi bo`lsa ham shunday muqobil qaror qabul qilish 
kerakki, natijada ko`proq maqsadga erishilsin.