"iqtisodiyot va menejment "

Qaror qabul qilish
zaruriyati mavjud holatning bo`lishi lozim bo`lgan holat 
bilan mos tushmasligi natijasida yuzaga keladi. Masalan, davlat tomonidan qat’iy 
belgilab qo`yilgan narx bozor iqtisodiyoti sharoitida o`z funktsiyasini bajara 
olmaydi. Shu sababli narxlarni erkinlashtirish to`g’risida qaror qabul qilinadi.
Qaror qabul qilish imkoniyatining muqobil yo`llari bo`lganda vujudga keladi 
va rahbar ulardan birini, eng maqbulini tanlaydi. Qarorning eng samarali variantini 
topish uchun rahbar «yetti o`lchab bir kes» maqoliga rioya qilishi kerak. Puxta 
o’ylab ish olib bormaslik qimmatga tushishini mumkin. 
Muhim tashkiliy qaror qabul qilish javobgarligi – og’ir ma`naviy yuk. U 
ayniqsa, yuqori boshqaruv pog’onalarida namoyon bo`ladi. Shuning uchun rahbar 
o`ylamasdan qaror chiqarishi mumkin emas. Rahbar ishchini ishdan haydash 
to`g’risida qaror qabul qilsa bundan ishchi jabr ko`radi, agar yaxshi ishchini 
haydash to`g’risida qaror qabul qilsa tashkilot zarar ko`radi.

---

289 
Qaror qabul qilish boshqaruvchi har kunlik ishining bir qismi. Bu sohada 
omilkorlik menejerni boshqalardan ajratib turadi, eng muhimi samarali ishlaydigan 
menejerni samarasiz ishlaydigandan farq qiladi.
Qaror qabul qilish sohasida menejer rahbarning to`rt rolini bajaradi – 
tadbirkorlik, ishdagi kamchiliklarni tuzatuvchi mutaxassis, resurslarni taqsimlovchi 
va kelishuvga erishish bo`yicha mutaxassis.
Qabul qilingan qaror reja, topshiriq, buyruq, farmon va farmoyishlar orqali 
yuridik kuchga kiritiladi va amalga oshiriladi. Shu nuqtai-nazardan qarorni 
boshqaruv binosining poydevori deyish mumkin.
Qaror qabul qilish – 
bu tashkilot rahbarining tashkilot oldidagi maqsadga 
erishish uchun o`z vakolati va omilkorligi doirasida qarorning mavjud 
variantlaridan eng maqbulini tanlash jarayonidir.
Qabul qilingan qarorning oqilligi bir necha omillarga bog’liq: qaror qabul 
qilish jarayonida axborotning to`laligi va sifati; qaror qabul qiluvchi rahbarning 
shaxsiy sifati; qaror qabul qilishda tashkiliy masalalarning oqilona yyechimi.
Qayd qilinganlarni umumlashtirib aytganda, boshqaruv qarorlari quyidagi 
talablarga javob berishi kerak (12.1-jadval). 
12.1-jadval