Iqtisodiyot nazariyasi



Download 67,97 Kb.
bet12/12
Sana12.05.2020
Hajmi67,97 Kb.
#50144
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
2 5289928781157369692

Statistikalarga to’xtaladigan bo’lsak, 2018-yil Yanvar-Sentyabr va 2019-yil Yanvar-Sentyabr oylarida Yuridek shahslarda ishlovcholarning o’rtacha oylik nominal hisoblangan ish haqi

2018-yil 2019-yil Foizda

O'zbekiston Respublikasi

1 687,1

2 213,4

131,2

Qoraqalpog'iston Respublikasi

1 612,2

2 088,1

129,5

viloyatlar:

Andijon

1 543,4

2 007,0

130,0

Buxoro

1 579,2

2 014,1

127,5

Jizzax

1 424,5

1 854,6

130,2

Qashqadaryo

1 504,7

1 858,8

123,5

Navoiy

2 232,2

2 841,3

127,3

Namangan

1 312,0

1 813,7

138,2

Samarqand

1 317,9

1 802,5

136,8

Surxondaryo

1 351,1

1 796,1

132,9

Sirdaryo

1 430,3

1 902,1

133,0

Toshkent

1 888,1

2 387,7

126,5

Farg'ona

1 378,8

1 816,4

131,7

Xorazm

1 378,7

1 880,0

136,4

Toshkent sh.

2 394,0

3 194,0

133,4


Xulosa
Mahsulot va daromadlarni taqsimlash ham doim bir xil bolmay,

balki shu davrda amal qilib turgan iqtisodiy munosabatlar tizimiga,

jumladan mulkchilik munosabatlariga bogiiq boiadi. Ishlab chiqarishning

moddiy shart-sharoitlari, ya’ni kapitalga mulkchilikning

turli shakllari mavjud boigan, yerga esa davlat mulki boiib turgan

sharoitda Yaratilgan milliy mahsulot mulk egalari (davlat, jamoa, xususiy,

shaxsiy) va ishchi kuchining egasi boigan ishchi-xizmatchilar

o‘rtasida taqsimlanadi.

2. Yaratilgan yalpi ichki mahsulotning uning ishlab chiqaruvehilari

o‘rtasida mehnatning miqdori, sifati va unumdorligiga qarab

taqsimlanadigan qismi ish haqi deb yuritiladi.

3. Ish haqining asosiy vazifasi ishchi va xizmatchilaming hayot va

mehnat sharoitini yaxshilash, boshqacha qilib aytganda, mehnat me’yori

bilan iste’mol me’yori o‘rtasidagi bogliqlikni ta’minlashdan iboratdir.

4. Ishchi uchun qanday shaklda va qancha miqdorda ish haqi olishi

emas, balki unga qancha miqdorda tovarlar va xizmatlar sotib olishi

mumkinligi muhim. 0 ‘z-o‘zidan aniqki, real ish haqi nominal ish

haqiga va xarid qilinadigan tovarlar narxiga bogiiq. Shunday ekan,

real ish haqi, boshqa sharoitlar bir xil bolganda, nominal ish haqiga

to‘g‘ri mutanosibdir va iste’mol buyumlari va xizmatlar narxining darajasiga

teskari mutanosibdir.

5. Real ish haqi uch omil bilan aniqlanadi: birinchidan, nominal



84 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 7-fevraldagi

0 ‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar



strategiyasi to‘g‘risida”gi, PF-4947-sonli Farmoni, 8-ilova. № 215.

ish haqining miqdori bilan; ikkinchidan, amaldagi soliqlar yuki bilan;

uchinchidan, iste’mol tovarlari narxlari darajasi bilan.

6. Ishchilaming ish haqini tabaqalashtirish eng awalo davlat tarif

tizimi yordamida amalga oshiriladi. Tarif tizimi yordamida tarmoqlar

va mamlakat mintaqasi bo‘yicha, ular ichida esa ishlab chiqarish turlari,

turli toifadagi xodimlar malakasi va mehnat sharoitlariga qarab

ishchi va xizmatchilaming ish haqi darajasi tartibga solib turiladi.

7. Ko‘pchilik mamlakatlarda mehnat munosabatlarining rivojlanishidagi

ishsizlikni ijtimoiy kafolatlash, ishlovchilaming mehnat sharoitini

yaxshilash va ish haqini oshirish imkoniyatlari bilan bog‘liq

muammolami hal qilishda kasaba uyushmalari asosiy rol o'ynaydi.

8. Kasaba uyushmalari o‘zlarining iqtisodiy vazifalarini amalga oshirishlarida

manfaatlari himoya qilinayotgan mehnatkashlar guruhining

kasbiy ixtisosligi xususiyatlaridan kelib chiqqan holda yopiq

(tor) yoki ochiq (keng) turda tashkil etilishi mumkin. Yopiq turdagi

kasaba uyushmalari ish haqi darajasini oshirish uchun ishchi kuchi

taklifini qisqartirishga harakat qilsalar, ochiq turdagi kasaba

uyushmalari ish haqi darajasi bo‘yicha shartnoma tuzishda korxona

ma’muriyatiga bevosita ta’sir o‘tkazishga harakat qiladilar.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

1.Xodiyev B.Y, Shodmonov Sh.Sh “Iqtisodiyot Nazaryasi” 12-Bob 341-360 betlar.


2.Abdurahmonov Q.H., Bozorov N., Volgin N. Va boshqalar. “Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi”. Toshkent: “O’qituvchi”-2001 yil. 156-279 va 327-340 betlar.

3.Abdurahmonov Q., H.Xolmo’minov Sh.R. Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi”. Toshkent-2004 yil, 97-125 betlar.

4.Dodoboev Yu.T., Xudoyberdiyev A. “Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi”. Farg’ona-2001 yil, 212-235 betlar.

5.Karimova O., G’afforov Z. “Davlat va huquq asoslari”. Toshkent: “O’qituvchi”-1995 yil, 423-433 betlar.

6.Usmonov S.N., Dodoboev Yu.T. “Bozor iqtisodiyoti asoslari”. Toshkent: “Fan”-1999 yil, 90-92 betlar.

8.O’zbekiston Respublikasining Mehnat Kodeksi. Toshkent: “Adolat”-1996 yil, 72-80 betlar.

Foydalanilgan internet saytlar

Aim.uz


www.Stat.uz O’zbekiston Respublikadi Statestika qo’mitasi rasmiy sayti

www.Wikipedia.com



www.cairn.info







Download 67,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish