Iqtisodiy statistika



Download 27,89 Mb.
bet86/203
Sana01.09.2022
Hajmi27,89 Mb.
#848017
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   203
Bog'liq
Iqtisodiy statistika (H.Nabiyev, D.Nabiyev)

Oraliq iste’mol — ishlab chiqarish jarayonida ishlatilgan tovar va xizmatlami o‘z ichiga oladi va quyidagi elem entlardan tashkil topadi:
material xarajatlar (xomashyo, materiallar, yoqilg'i, energiya, yarim fabrikatlar, material xizmatlar, tu rar jo y bi- nolarini joriy ta ’mirlash uchun ishlatilgan m ateriallar, uy xo‘jaliklari tom onidan sotib olingan qurilish m ateriallari, ins- trum entlar, urug‘lik, yem -xashak va h.k., kasalxonalar to ­ m onidan sotib olingan oziq-ovqat materiallari va m ediko- m entlari va h.k.);
nomaterial xizmatlar uchun to ‘lovlar (ilmiy tadqiqot
ishlari va eksperim entlar uchun toMovlar, moliyaviy xizm atlar uchun to ‘lovlar, kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish uchun to ‘lovlar, yuridik xizm atlar, audit, reklam a xarajatlari, ijara uch u n to ‘lovlar va h.k.).
O raliq iste’mol ham bozor bahosida hisoblanadi. Tovar va xizm atlarni yalpi ishlab chiqarish bilan oraliq iste’mol orasidagi farq yalpi q o ‘shilgan qiymat deb ataladi.
YaQQ—Yajsh/ch-OI
Y alpi deb atalishiga sabab bunda yalpi ishlab chiqarish- dan asosiy kapital iste’moli hajmi ayrilmaydi. Asosiy kapital iste’m ol M H T da uning ishlab chiqarish jarayonida fizik va m a’naviy jihatdan eskirishi — amortizatsiya sum m asiga teng bo‘ladi. Agar yalpi qo'shilgan qiymat hajm idan asosiy kapital iste’m oli hajmi ayrilsa, so f q o ‘shilgan qiym at ko'rsatkichi ho- sil b o ‘ladi.
SQ Q =Y a Q Q -A K I
Yalpi ishlab chiqarish hajmi asosiy baholarda hisoblan- gani uchun, Y aQ Q va SQQ ko‘rsatkichlari ham m ahsulotga


soliqlarni qo'shib, subsidiyalarni ayiruvchi asosiy baholarda hisoblanadi.
Milliy iqtisod ham m a sektorlarning yalpi qo'shilgan qiy­ m ati, ham m a tarm oqlar yalpi qo'shilgan qiymati yig'indisiga teng. Iqtisodiyot sektorlari va tarm oqlari Y alM ni bozor ba­ hosida hisoblash uchun yalpi qo'shilgan qiymat sum m asidan, teskari usulda hisoblanuvchi moliyaviy vositachilik xizmatlari qiymati ayirilib, mahsulotlarga bo'lgan sof soliqar hajmi qo'shiladi.
Y alM =ZY aQ Q +M ahsulotgaSofSoliqar; bunda
ZYaQQ — moliyaviy vositachilik xizmatlari qiymati ayril- gan yalpi qo'shilgan qiymat.
Yalpi ichki mahsulot hajmidan asosiy kapital iste’moli ayirilib, sof ichki mahsulot ko'rsatkichi olinadi.
S IM =Y a IM -A
Masalan, respublikada, asosiy baholarda ishlab chiqarish hajmi 2004-yilda quyidagicha bo'lgan (m lrd. so'm ):
Tovarlar ishlab chiqarish (It)-2Q72,I Xizmatlar ishlab chiqarish ( lx) — 1763,1 Oraliq iste’mol (O I) — bozor bahosida:
Tovarlar ishlab chiqarishda (O It) - 1125,0 Xizm atlar ishlab chiqarishda (O Ix) - 674,3 Moliyaviy vositachilik xizmati (M vx) — 5,2 M ahsulotga soliqlar (M S) — 265,1
M ahsulotga subsidiyalar (M S) — 95,9
- Yalpi qo'shilgan qiymat (YaQQ):
YaQQ tovarlar ishlab ch iq arish = l,- 0 1 t= 2072 ,4 - 1125,0=947,4
YaQQ xizm atlar ishlab chiqarish= Ix-O Ix= 1 7 6 3 ,1-
674,3= 1088,8
YaQQ jam i=Y a Q Q t+Y aQ Q x-M vx=(947 ,4 + 1088 ,8 )-5 ,2 = 2031,0


- Yalpi ishlab chiqarish (Y alCh)
Y alCh jam i= Y a IC h t+Y a IC hx= 2072 ,1+ 1763 ,1 = 3835 ,5
- Oraliq iste’mol:
OI ja m i= O It+ O Ix+ M v x = l 125 ,0 + 674 ,3 + 5 ,2 = 1804 ,5
- M ahsulot va im portga sof soliqlar:
M S S = M S s o i i q | a i - M S s u b s i d i y a = 2 6 5 , l - 9 5 , 9 = 1 6 9 , 2
- YaQQ bozor bahosida:
YaQQbozor bahosida YaQQagosjy balioda SofSoliqlar
2031 ,0 + 169,2= 2200,2
yoki Y alM bozor bahosida Yalpij/ch- O I+SofSoliqlar 3835,5
-1804 ,5 + 169 ,2 = 2200 ,2 m lrd.so‘m



Download 27,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish