«iqtisodiy geografiya» fanining predmeti, tadqiqot usullari va vazifalari

Ijtimoiy-iqtisodiy omillar 

orasida eng muhimi, aholi va mehnat resurslaridir. 

Shu  o’rinda  ikki  holni  qayd  qilish  lozim:  birinchidan,  shunday  korxonalar  borki, 

ularga  son  jihatidan  ko’p  ishchi  kerak.  Masalan,  paxta  etishtirish  va  uni  qayta 

ishlash, tikuv fabrikasi, konserva ishlab chiqarish, va h.k. Boshqa korxonalarga esa, 

mehnat  resurslarining  miqdori  ko’p  bo’lishi  shart  emas,  ularda  "oz"  va  "soz" 

malakali ishchi kuchi  talab  qilinadi.  Masalan,  asbobsozlik,  aniq  mashinasozlik va 

h.k.lar malakali ishchi kuchi mavjud bo’lgan shaharlarda, ilmiy texnik markazlarda 

joylashtiriladi. 

O’zbekistonda  mahalliy  aholining  tabiiy  ko’payishi  darajasi  yuqoriligi, 

migratsion harakati faolsizligi mehnat zahiralari ko’plab shakllanishiga olib keladi. 

Shu  sababli  ularning  miqdori  ko’p  bo’lgan  qishloq  joylarda,  shaharlarda  yangi 

sanoat korxonalari va boshqa korxonalarni, ma’daniy-maishiy muassasalarni tashkil 

---

etish zarur. 

Transport 

ham  juda  muhim,  chunki  u  ishlab  chiqarishning  bevosita  davom 

ettiruvchi  tarmog’i  hisoblanadi.  Shuning  uchun  transportning  ahamiyati  barcha 

boshqa omillar bilan qo’shilib, uygunlashib ketadi va uni "sof" holda ajratib olish 

qiyin.  Shu  bilan  birga  transport  masalasi  iqtisodiy-geografik  omil  bilan  ham 

chambarchas  bogliq.  Bu  ob’ektning  eng  avvalo,  tashqi  (hududiy)  iqtisodiy 

munosabatlarini anglatadi.