«iqtisodiy geografiya» fanining predmeti, tadqiqot usullari va vazifalari

6) 

Qiyosiy  geografik  usul 

qator  hududiy  birliklarni  turli  ko’rsatkichlar 

asosda bir-biri bilan taqqoslashdir; 

7) 

Iqtisodiy-geografik bashoratlash  usuli 

mamlakatlar,  ularning  hududlari 

kelajakda  majmuali  rivojlanishini  turli  ko’rsatgichlar  tahlili  orqali  belgilashga 

yordam beradi. 

«Iqtisodiy  geografiya»  ijtimoiy-iqtisodiy,  hududiy  tizimlarni  o’rganishda 

bulardan  tashqari  o’zi  uzviy  aloqada  bo’lgan  boshqa  fanlarning  usullari  va 

xulosalaridan ham keng foydalanadi. 

Yuqorida qayd etilganlardan kelib chiqib, «Iqtisodiy geografiya»ning asosiy 

vazifalariga to’xtalib o’tamiz. Ma’lumki, tabiatning jamiyat rivojlanishiga, moddiy 

ishlab chiqarishning o’sishiga, ishlab chiqaruvchi kuchlarning joylashishiga ta’siri 

hal qiluvchi holat emas. U jamiyatning rivojlanishiga turli ishlab chiqarish usullari 

va  ishlab  chiqarish  kuchlarining  rivojlanishi  va  joylashishiga  qarab  turlicha  ta’sir 

qiladi.  Shuning  uchun  ijtimoiy  ishlab  chiqarish  joylashtirilishini  o’rganishda 

geografik muhit va bu muhit elementlarining hududlardagi o’zaro ta’sirini hisobga 

olish kerak. 

«Iqtisodiy  geografiya»  uchun  tabiat  va  jamiyat  o’rtasidagi  o’zaro  bog’liq 

umumiy masalalar bilan bir qatorda turli tabiiy muhitning ishlab chiqarish kuchlarini 

joylashtirishga ta’sirini o’rganish ham muhim ahamiyat kasb etadi.  

«Tabiiy geografiya» bilan uzviy hamkorlikda va aniq tarmoqlar iqtisodiyoti 

ma’lumotlariga tayangan holda hududlar tabiiy sharoitiga iqtisodiy baho berish va 

undan  samarali  foydalanish  yo’llarini  aniqlash  «Iqtisodiy  geografiya»ning  asosiy 

vazifalaridan biridir. 

Iqtisodiyot tarmoqlari rivojlanishining umumiy rejasidan kelib chiqqan holda 

ma’lum bir hududda ishlab chiqarishni joylashtirish va rivojlantirish hamda hududiy 

ishlab chiqarish majmualarini tashkil qilish ko’zda tutiladi. Shuning uchun geografik 

muhitni xo’jalik yuritishda foydalanish imkoniyati nuqtai nazaridan baholash va uni 

oqilona o’zlashtirish muammolari «Iqtisodiy geografiya»da muhim o’rin egallaydi.