Iqtisodiy bilim asoslari

Formula

Ishsizlik 

darajasi

Ishchi kuchi soni

=

Ishsizlar soni

  ⋅100 %

ISHSIZLIK TURLARI

Ishsizlik kelib chiqish sabablariga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi:

1. Friksion ishsizlik. Bu ishsizlik kishilarning bir ishdan bo‘shab, ikkinchi ishga

joylashishi  oralig‘ida  yuzaga  keladi.  Shuningdek,  bunday  ishsizlik  yoshlarning

balog‘at yoshiga yetib yoki o‘quv yurtlarini bitirib, birinchi marta ish qidirayotgan

paytida ham kelib chiqishi mumkin.

2. Mavsumiy ishsizlik. Mavsumiy ishlarning tugashi natijasida kelib chiquvchi

ishsizlik mavsumiy ishsizlik deb ataladi. Masalan, qish oylarida qishloq xo‘jalik

ishlari to‘xtab, qishloqlarda ko‘pchilik ishsiz qoladi.

3. Tarkibiy ishsizlik. Bu ishsizlik mamlakat iqtisodiyotidagi tarkibiy o‘zgarishlar

natijasida kelib chiqadi. Mamlakat iqtisodiyotidagi eski sohalar qisqarib, o‘rniga

yangi sohalarning paydo bo‘lishi, yangi iqtisodiy hududlarning vujudga kelishi,

ishlab chiqarishda yangi texnologiyalarning qo‘llanishi, yangi kasb egalariga, yangi

malakaga ega bo‘lgan mutaxassislarga talabni keltirib chiqaradi. Mehnatga layoqatli

aholi yangi talabga moslashguncha tarkibiy ishsizlik paydo bo‘ladi.