Investitsiya risklarini pasaytirish yo‘llari. Investitsiya loyihasi ekspertizasi fanidan

Risk sug‘urtasi. Ko‘pchilik katta loyihalar uchun ularni tadbiq qilinishidagi to‘xtalish bo‘lib buyurtmmpchi uchun ishlar qiymatini o‘sishiga olib keladiki , loyihani boshlanіich qiymatini o‘sishiga olib keladi.
Tavakkalchilik sug‘urtasi aniq riskni sug‘urta kompaniyasiga o‘tkazishdir.
Bu masalani yirik qurilish kompleksini bunyod etish misolida ko‘rib chiqamiz: sug‘urtani 2 xili qo’llanilishi mumkin: mulk sug‘urtasi va baxtsiz hodisalardan sug‘urta.
Mulk sug‘urtasini quyidagi ko’rinishlari bor:
- pudrat qurilishi tavakkalchiligi sug‘urtasi.
- dengiz yuklari sug‘urtasi pudratiga taaluqli bo‘lgan jihozlar sug‘urtasi.
Baxtsiz hodisalardan sug‘urta - umumiy fuqarolik ma’suliyati sug‘urtasi va professional ma’suliyat sug‘urtasini o‘z ichiga oladi.
Sug‘urta asosiy ko’rinishlari, afzalliklari:
pudratchi qurilish tavakkalchiligi sug‘urtasi, tugallanmagan qurilish sug‘urtasi uchun mo‘ljallangan bo‘lib, moddiy yo‘qotishlar uchun mo‘ljallangan.
Pudratchi qurilish tavakalchiligi sug‘urtasi shartnomasi sug‘urta tavakkalchiligiga ko‘ra 3 turda bo‘lishi mumkin.
Yong‘in sug‘urtasi standart shartnomasi - moddiy yo‘qotishlardan yoki yong‘inga qarshi mulkchilik shartnomasida ko‘rsatilganidek zaralardan himoya sifatida xizmat qiladi.
Yong‘inga qarshi sug‘urtani kengaytirilgan shartnomasi o‘z ichiga - sug‘urtani standart shartnomasini va bir yoki bir necha qo‘shimchalarni (konkret sug‘o’rtachaini ehtiyojini hisobga oluvchi) oladi.
Barcha risklardan sug‘urta shartnomasi pudratchining konkret ehtiyojini hisobga oladi va unga sug‘urta xizmatining keng tanlovini taqdim etadi.Bunday shartnoma tugallanmagan qurilishni qamrab oladi. (barcha materiallar, jihozlar, mehnat natijalari).
Dengiz yuklari sug‘urtasi - moddiy yo‘qotishlardan himoyani ko‘zda tutadi.(havo transportida, dengiz orqa-li keltirilayotgan yuklarni).
Sug‘urta riskni barcha turini qamraydi - shu jumladan urush, zabastavkalar, tirlarni yuk yuboruvchi omborlaridan yuk qabul qiluvchini omborigacha tashish.
Pudratchiga tegishli jihozsug‘urtasi - pudratchilar tomonidan keng foydalaniladi. O‘z faoliyatlarida jihozlarning katta sonini yuqori qiymat bilan qo‘llanadi. Sug‘urtani bu ko’rinishsi - ijaadagi jihozlarga ham tarqatiladi (taalluqlilar).
Ko‘zda tutilmagan xarajatlarni qoplashga rezerv strukturasini (tarkibini) aniqlash yo‘nalishda rezerv 2 bo‘lakka bo‘linadi:
umumiy va maxsus.
Maxsus rezerv - narx oshishida ustamalarni,alohida pozitsiyalar bo‘yicha xarajatlar o‘sishini, shuningdek shartnomalar bo‘yicha da’volarni to‘lashni o‘z ichiga oladi. Rezerv strukturasini tashkil etish uchun yo‘nalish chiqimlar turi bo‘yicha ko‘zda tutilma-gan xarajatlarni aniqlash. Masalan: mehnat xaqi uchun, materiallar, subkonstraktlar,
Umumiy rezerv - smetadagi o‘zgarishlarni qoplashi kerak.
E’tiboringiz uchun rahmat