«интернаука» Научный журнал №8(231) Март 022 г. Часть Издается с ноября 2016 года Москва 2022 ббк 94 И73 Председатель редакционной коллегии: Еникеев Анатолий Анатольевич

2. Адам денсаулығына әсер ететін факторлар 
Адам денсаулығы-әлеуметтік, экологиялық және 
биологиялық 
факторлардың 
күрделі 
өзара 
әрекеттесуінің нәтижесі. Денсаулыққа әртүрлі 
әсерлердің қосқан үлесі келесідей: 

тұқым қуалаушылық-20%; 

қоршаған орта-20%; 

медициналық көмек деңгейі-10%; 

өмір салты-50%. 
Егжей-тегжейлі нұсқада бұл сандар, ресейлік 
ғалымдардың пікірінше, келесідей: 

адам факторы-25% (физикалық денсаулық-
10%, психикалық денсаулық - 15%); 

экологиялық фактор-25% (экзоэкология-10%, 
эндоэкология - 15%); 

әлеуметтік-педагогикалық фактор-40% (өмір 
салты: еңбек пен тұрмыстың материалдық жағдайы-
15%, мінез-құлық, өмір салты, әдеттер-25%); 

медициналық фактор-10%. 
2.1.Қоршаған орта мен тұқым қуалаушы-
лықтың адам денсаулығына әсері. 
Қоршаған ортаның жағдайы денсаулық үшін де 
маңызды. Адамның табиғи процестерді реттеуге ара-
ласуы әрдайым оң нәтиже бермейді. Жер бетінің, гид-
росфераның, атмосфераның және мұхиттардың ла-
стануы адам денсаулығына әсер етеді, "озон 
тесігінің" әсері қатерлі ісіктердің пайда болуына, 
атмосферадағы тыныс алу жолдарының жағдайына, 
судың ластануы ас қорытуға әсер етеді, адамзаттың 
жалпы денсаулығын күрт нашарлатады, өмір сүру 
ұзақтығын төмендетеді. Алайда денсаулық та-
биғатқа тек 5% ата - аналарға, ал 50% қоршаған ор-
таға байланысты. Табиғи биологиялық факторлардың 
әсері 
макрофаунаның, 
флора 
мен 
микроорганизмдердің өзгеруінен, жануарлар мен 
өсімдіктер 
әлемі 
ауруларының 
эндемиялық 
ошақтарының болуынан, сондай-ақ табиғи тектегі 
жаңа аллергендердің пайда болуынан көрінеді. 
Сонымен қатар, денсаулыққа әсер етудің объективті 
факторын - тұқым қуалаушылықты ескеру қажет. Бұл 
барлық ағзаларға тән қасиет, бірнеше ұрпақтарда 
бірдей белгілер мен даму ерекшеліктерін қайталау, 
жасушаның материалдық құрылымдарын жаңа 
тұлғаларды дамыту бағдарламаларымен бір ұрпақтан 
екінші ұрпаққа беру мүмкіндігі.