International congress of byzantine studies belgrade, 22 27 august 2016

LATE ANTIQUE AND EARLY BYZANTINE ARCHITECTURE
Chairs:
 Elizabeta Dimitrova, Skënder Muçaj
Polyxeni Barka 
– 
Dimitrios Katiniotis
, 
Νικόπολη, Βασιλική Α του Επισκόπου Δουμετίου. Αναπαραστάσεις και Συμβολισμοί 
στην Τέχνη του Ψηφιδωτού. Μία νέα Προσέγγιση και Ερμηνεία
Аriadna
Voronova
, 
Механизмы формирования раннехристианских комплексов 
Северной Далмации и островов Кварнера
Alessandra Avagliano
,
 
Il rivestimento marmoreo del fonte del battistero di Nocera Superiore: 
nuove considerazioni
Hristian
Talevski
, 
Early Byzantine Domestic Architecture and Infrastructure from Stobi
Selda Uygun
, 
A New Baptistery in Cilicia: Korykos City G Church Baptistery
Skënder Muçaj
, 
Kosta Lako
, 
Skënder Bushi
, 
Suela Xhyheri
, 
Le monument de 40 Martyrs de Sebaste (Albanie), 
un centre important de pèlerinage pour l’Antiquité tardive

---

826
Polyxeni Barka
Preveza, Greece; 
[e-mail]
Dimitrios Katiniotis
Preveza, Greece; 
[e-mail]
Νικόπολη, Βασιλική Α του Επισκόπου Δουμετίου. Αναπαραστάσεις 
και στην Τέχνη του Ψηφιδωτού. Μία νέα Προσέγγιση και Ερμηνεία
Ένα από τα πρώτα κτίρια που ερευνήθηκαν ανασκαφικά στη Νικόπολη της Ηπείρου κατά την 
πρώτη περίοδο των ανασκαφών μεταξύ των ετών 1915-1918, είναι η Βασιλική Α, γνωστή και ως 
Επισκόπου Δουμετίου• ναός του 6ου μ.Χ αιώνα, αφιερωμένος στη μνήμη του μάρτυρα Δημητρίου. 
Οι ανασκαφικές έρευνες έφεραν στο φως τα αρχιτεκτονικά λείψανα μιας τρίκλιτης βασιλικής, 
στην οποία σώζονται περίτεχνα ψηφιδωτά δάπεδα, που καλύπτουν το σύνολο, σχεδόν, του ναού. 
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζουν οι ψηφιδωτές παραστάσεις που κοσμούν τα δύο πλευρικά 
διαμερίσματα της αψίδας (παστοφόρια), η ερμηνεία των οποίων απασχόλησε αρκετούς ερευνητές. 
Οι μέχρι τώρα μελέτες, στηριζόμενες σε υφιστάμενα αρχαιολογικά και επιγραφικά δεδομένα 
αναφέρουν, ότι πρόκειται για ψηφιδωτές παραστάσεις, που αναπτύσσουν την ακόλουθη 
θεματολογία: Στο βόρειο παστοφόριο την αναπαράσταση γης που περιβάλλεται από Ωκεανό, 
όπως δηλώνει και η έμμετρη αφιερωματική επιγραφή και αντίστοιχα, στο νότιο παστοφόριο, ζώνες 
με θαλάσσιες σκηνές και στιγμιότυπα κυνηγίου. 
Ωστόσο, λόγω των εκτεταμένων φθορών που εντοπίζονται σε τμήματα των παραστάσεων και, 
κυρίως, στην επιγραφή του κεντρικού τμήματος του νότιου παστοφορίου, παραμένει επισφαλής η 
εξαγωγή οποιουδήποτε τελικού συμπεράσματος, όπως υποστηρίζει στη μελέτη του και ο Ernst Kitzinger. 
Θεωρείται βέβαιο, όμως, ότι τα δυο ψηφιδωτά αποτελούν τμήματα ενός ενιαίου θεματικού συνόλου. 
Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να παρουσιάσει μία διαφορετική ανάγνωση των 
ψηφιδωτών αυτών παραστάσεων, με γνώμονα τις αρχές των επιστημών της Θεολογίας και της Αστρονο-
μίας, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής φιλοτέχνησης των ψηφιδωτών.