«институционал иқтисодиёт»

Хусусий мулкчилик
индивиднинг жамоавий хўжалик фаолиятидан ажралиб 
чиқишини ўзида намоён этади ва қуйидаги асосий хусусиятлар билан тавсифланади:

иқтисодий агентларнинг мустақиллиги;

меҳнт шароитлари ва натижаларининг эркин айланиши;

ҳокимият ҳуқуқларига қараганда мулкий ҳуқуқларнинг етарлилиги;

мулкдорнинг мулкий жавобгарлиги.
Хусусий мулк институтининг шаклланиши тобеликнинг янги шакли – 
иқтисодий тобеликнинг пайдо бўлишига олиб келди. Ходимнинг ишлаб чиқариш 
воситаларидан ажралиши билан бир қаторда ишлаб чиқарувчининг ўз меҳнатининг 
маҳсулига бўлган ҳуқуқидан маҳрум этилиши юз берди.
5. 
Корпоратив мулк
. Кўплаб тадқиқотчилар корпоратив мулкни хусусий мулк 
билан тенглаштириб, корхонани ташкил этишнинг корпоратив шаклини мулкий 
мажмуани ишончли бошқариш шакли сифатида талқин этишни таклиф қилишади. 
Корпоратив мулкчиликнинг асосий хусусиятлари қуйидагилардан иборат: мулкнинг 
айрим 
шахсларга 
тақсимланганлиги; 
иқтисодий 
агентларнинг 
тобелик 
муносабатлари; иқтисодий агентлар жавобгарлигининг чекланганлиги; қайта 
тақсимлаш муносабатлари соҳасида мулкдан келадиган даромадлар ролининг 
кескин ортиши; мулкдор – корпорация ҳуқуқларини билвосита ҳимоялаш орқали 
меҳнат шароитларини такрорий яратиш.
6. 
Ижтимоий мулк
. Ижтимоий мулк юридик ва жисмоний шахслар мулки 
билан бирга мавжуд бўлади. Жамият мулки, кўп ҳолатларда давлат томонидан 
бошқарилишига қарамай, унга тегишли эмас. Жамиятнинг муаммоси ресурсларни 
такрорий етиштириш ва мулкдан даромад – монопол рентани олиш устидан назорат 
ўрнатишдан иборат.
Ижтимоий мулкчиликнинг асосий хусусиятлари қуйидагиларни ўз ичига 
олади: 
а) жамиятнинг ҳокимият аппарати сифатида давлатдан ажратилиши; 
б) жамиятнинг табиий ресурсларга монополияси; 
в) ижтимоий мулк объектларидан фойдаланишнинг концессион механизми; 
г) ишлаб чиқарувчининг ўз фаолияти натижаларига мулкчилиги; 
д) ижтимоий мулкдан келадиган даромадлардан жамият аъзоларининг 
ижтимоий аҳамиятли эҳтиёжларини қондириш учун фойдаланиш. 
7.