«институционал иқтисодиёт»

(
мураккаб утилитаризм, рационал мақсадли феъл-атвор, 
деперсонификацияланган ишонч, эмпатия, легализм) йиғиндисини ташкил этади.
 
Индивидлар 
ўртасидаги 
ўзаро 
муносабатлардаги 
ноаниқликни 
камайтирувчи 
институтлардан бири мулкчилик ҳуқуқлари ҳисобланади. Ҳуқуқий анъаналарда асосан, 
умумий ва фуқаролик ҳуқуқлари таҳлил қилинади. Фуқаролик ҳуқуқидаги янги нормалар 
мавжуд қонунлар (конституция, кодекслар, оддий қонунлар, регламентлар ва 
декретлар)дан 
дедукция
асосида қабул қилинади. Умумий ҳуқуқда, аксинча, 
прецедент
марказий рол ўйнайди. Прецедент деганда анъаналар ва шуларнинг ўхшаш масалалар 
бўйича аввалги қарорлар тушунилади. 
Таянч тушунчалар ва иборалар 
Иқтисодиёт конституцияси, буйруқбозлик ва
 
бозор конституциялари, оддий 
утилитаризм, максимал персонификациялаш, «сен – менга, мен - сенга», қонунга тилда 
буйсуниш, 
мураккаб 
утилитаризм, 
рационал 
мақсадли 
феъл-атвор, 
деперсонификацияланган ишонч, эмпатия, легализм, мулкчилик ҳуқуқлари, умумий ва 
фуқаролик ҳуқуқлари, дедукция, прецедент
. 
Такрорлаш учун саволлар 
1.
Иқтисодиёт конституцияси тушунчасининг моҳиятини шарҳланг. 
2.
Агар буйруқбозлик иқтисодиёти ҳатто сурункали тақчиллик мавжуд бўлганда ҳам 
барқарор ҳолатда турувчи тизимни ўзида намоён этган бўлса, у ҳолда ўтиш иқтисодиётининг туб 
беқарорлигининг сабаблари нимада? 
3.
Буйруқбозлик 
иқтисодиётининг 
унсури 
ҳисобланган 
утилитаризм 
нормаси 
утилитаризмнинг бозор нормасидан нима билан фарқ қилади? 
4.
Америкалик машҳур сиёсатшунос ва иқтисодчи Фрэнсис Фукуяма ўзининг сўнгги 
китобларидан бирида бозор иқтисодиётидаги кўтарилиш ва пасайишларни унинг субъектлари 
ўртасидаги ишонч орқали кўриб чиқади. Бундай ёндашув қанчалик асосли? 
5.
Ҳуқуқий анъаналардаги асосий ҳуқуқларнинг фарқланиш хусусиятларини изоҳланг. 
6.
Лизинг мисолида битим иштирокчиларининг манфаатларини ҳимоялаш ва ижарага 
бериладиган мол-мулкдан самарали фойдаланишга ундаш нуқтаи назаридан фуқаролик ҳуқуқига 
нисбатан умумий ҳуқуқнинг устунлигини кўрсатинг. 
7.
Бир буюмнинг бир неча эгаси бўлиши мумкинми? Бир неча мулкдорларнинг мавжуд 
бўлиши буюмдан самрали фойдаланишга тўсқинлик қиладиган шарт-шароитларни кўрсатиб 
беринг. 

---

44