Inson va tuproq” kitobi “Jayron” ekologik markazi

Jumagul-

Jun-sut emizuvchilarning yigiriluvchan yoki namatlanish sifatlariga ega bo`lgan (qil) tuk qoplami. Ko`pgina hayvonlar tanasi jun bilan qoplangan. Jun ularni tashqi muhitdan himoya qiladi. Sanoatda jundan keng foydalaniladi. Jun jonivorlardan qirqib olinadigan (echki, qo`y), tarab olinadigan (tuya, it, quyon momig`i) yoki tullash paytida yig`ib olinadigan turlarga bo`linadi.

Jung`or gulsapsari-

Juzg`un- qandim (Calligonum) — torondoshlar oilasining bir turkumi. Oʻrta Osiyoda 45 ga yaqin turi bor, asosan, choʻllarda oʻsadi. Boʻyi 50 sm dan 3 m gacha bo`ladi. Mevasi quruq bo`lib, barglari koʻrimsiz, uzunligi 5—7 mm, tasmasimon. Gullari oq, mayda, xushboʻy. Oʻzbekistonda, asosan, Qizilqumda va Markaziy Fargʻona qumlarida qora juzgʻun (Calligonum aphyllum), norjuzgʻun (Calligonum eriopodum), oq juzgʻun (Calligonum junceum), qizil juzgʻun (Calligonum caput-medusae) va boishqa turlari oʻsadi. Juzg`unlar, asosan, koʻchma qumlarni toʻxtatish uchun ekiladi. Ayrim turlari tarkibida oshlovchi moddalar va alkaloidlar bor. Juzg`unni mollar yeydi. Manzarali oʻsimlik sifatida ham ekiladi.

Kabisa yili-(arababcha — toʻliq degan ma`noni bildiradi) — oddiy yildan bir kun (fevral oyida) ortiq boʻlgan kalendar yil. Bunda 4 ga qoldiqsiz boʻlinadigan yil Kabisa yildir (faqat ikkita nol bilan tugab, 400 ga boʻlinmaydigan yil bundan mustasno. Masalan, 1700, 1800, 1900, 2100-yillar Kabisa yil emas). Yer Quyosh atrofida 365 sutka 6 soatda to`liq aylanadi. Natijada 6 soatdan ortiqcha vaqt qoladi va bir sutkani tashkil qiladi. Har 4 yilda bir sutka qo`shiladi va fevral oyi 29 kundan iborat bo`lib qoladi.