Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

8.3. Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича Европа ҳамда бошқа 
минтақавий халқаро ташкилотлар
Инсон хуқуқлари бўйича замонавий тизим Европада махсус ривожланиш 
босқичига эгалиги билан биргаликда у ерда шаклланган хуқуқий тизим жамият 
ривожланиши босқичи билан тенг ривожланганлиги умумэътироф этилган 
далил ҳисобланади. Европа интеграциявий жараёнлари йўналишида ҳуқуқни 
ҳимоя қилиш нормалари қонунчиликни янги тармоқларига сингдирилмоқда 
ва инсон ҳуқуқларии обьектив тузилмаси мураккаблашишига олиб келди.
Европа минтақасида умумэътироф этилган инсон ҳуқуқларини амал-
га ошириш бўйича кенг тармоқли тизим ишлаб чиқилган бўлиб, унга 
қуйидагилар киради:
• Европа Кенгаши доирасида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
• Европа Иттифоқи доирасида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
• ЕХҲТ доирасида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
Европа Кенгаши доирасида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш. Европа кенга-
ши 1949 йил Страсбургда 10 та давлат иштирокида тузилган Европадаги илк 
ҳукуматлараро ташкилотдир. Бугунги кунда, ушбу тизим 43 та иштирокчи­
давлатдан иборат бўлиб, шу жумладан 18 таси Марказий ва Шарқий Европа 
мамлакатларидир.
Европа Кенгаши ўз бошқарувида плюралистик демоктратия ва инсон 
ҳуқуқларини ҳурмат қилиш тамойилига асосланади.

---

120
Европа Кенгашининг 3 та ишчи органи бор:
1. Парламент Ассамблеяси;
2. Вазирлар Қўмитаси;
3. Европанинг маҳаллий ва ҳудудий ҳокимиятлар Конгресси.
Европа Кенгаши ўз фаолиятида нодавлат ташкилотлар билан ҳамкорликни 
амалга оширади. Нодавлат ташкилотлар инсон ҳуқуқларини бузилиши юзаси-
дан Парламент Ассамблеяси ва Вазирлар Қўмитасига ахборот бериши мумкин.
Европа Кенгишининг Парламент Ассамблеяси (ЕКПА) — маслаҳат вакил-
лик органи бўлиб, 291 нафар аъзодан иборат. У ҳар бир давлатнинг парламен-
ти томонидан тайинланган Европа кенгаши делегация аъзоларини тўплайди.
Европа Кенгаши аъзо­давлатларининг ташқи ишлар вазирларидан ташкил 
топган Европа Кенгаши Вазирлар қўмитаси европада қабул қилинган конвеция 
ва келишувларини тасдиқлайди ҳамда давлатларга тегишли тавсиялар беради. 
Унинг қарорларини Ҳукумат экспертлари ва бошқа мутаҳассислардан иборат 
қўмиталар тайёрлайди.