Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси

Фаннинг предмети — бу ушбу фан ўрганадиган масалалар доирасидир. 
Бошқа фан соҳаларини такрорламайдиган ўз предметига «Инсон ҳуқуқларининг 
умумий назарияси» фани ҳам эга. Унда инсон ҳуқуқ ва эркинликлари, улар-
нинг тарихий ривожланиши, имплементацияси, уларнинг универсал кафолат-
лари механизми, шунингдек, иқтисодий, ижтимоий, сиёсий ва бошқа инсон 
ҳуқуқларига таъсир этувчи омиллар ўрганилади.
Ушбу фаннинг предмети инсон цивилизациясининг энг олий қадрият-
лари дан бири, индивидуал ва ижтимоий борлиқнинг турли қирраларини 
қамраб олувчи — инсон ҳуқуқлари тизимидир.
«Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси» предмети уч блокдан иборат билим-
ларни қамраб олади:
биринчидан, инсон ҳуқуқлари бўйича тарихий ва назарий концепциялар;
иккинчидан, инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро­ҳуқуқий ҳужжатлар;
учинчидан, инсон ҳуқуқларини таъминлаш ва ҳимоялаш бўйича миллий 
қонунчилик ва давлатнинг ички механизмлари.
«Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси» фанининг мақсади — инсон ҳуқуқ 
ва эркинликларини ҳамма томондан ўрганишдир.
Инсон ҳуқуқлари давлат ва ҳуқуқ тўғрисидаги фан томонидан ўрганилади: 
барча мураккаб давлат — ҳуқуқий масалалари инсон ҳуқуқларида ўз аксини 
топади ва давлат ва ҳуқуқий ҳаётнинг асосий халқаси бўлиб хизмат қилади. 
Шахс нинг ҳуқуқ ва эркинликлари устуворлиги ҳуқуқий давлат ва адолатли 
фуқаролик жамиятининг асосий принципидир.
«Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси» фани олий ўқув юртларида ўқув 
курси сифатида киритилган бўлиб, бу — Ўзбекистоннинг халқаро ҳамжамият 
олдидаги мажбуриятларига мос келади, чунки 1995–2004 йиллар «Инсон 
ҳуқуқларини ўрганиш ўн йиллиги» деб эълон қилинган эди. Айнан шу йиллар-
да Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академиясида «Инсон ҳуқуқлари назария­
си ва амалиёти» кафедраси ташкил этилган бўлиб, ИИВ ўқув юртларида инсон 
ҳуқуқларини ўқитиш бошланган эди.
«Инсон ҳуқуқлари умумий назарияси» курсининг ўқитишидан мақсад: