Innovatsiya va intergatsiya

K B K :74.202.4ya73
ISBN 978-9943-4211-6-5
© «Voris-nashriyot», 2013.

---

KIRISH
O'zbekiston m ustaqillik yillarida iqtisodiy hamda ijtimoiy-madaniy 
rivojlanishning o'ziga xos y o iig a ega boidi. Bu y oid agi chuqur 
o'zgarishlar barcha jabhalarga shiddat bilan kirib bormoqda.
Prezident LA. Karimov ta ’kidlab o'tganidek: «Bu murakkab dunyo- 
ning azaliy va abadiy muammolari, shu bilan birga, har bir davrning 
dolzarb m asalalariga har tomonlam a asosli ilm iy javoblar topilgan taq- 
dirdagina ma’naviyat olami yangi m a’no-mazmun bilan boyib boradi. 
Boshqacha aytganda, har bir ilmiy yangilik, yaratilgan kashfiyot -
bu yangieha fikr va dunyoqarashga turtki beradi, m a’naviyatning 
shakllanishida o‘ziga xos ta’sir o4kazadi»!. Ta’lim-tarbiya tizim ini 
tubdan isloh qilish, barkamol avlodni shakllantirish ertangi taqdirim izni 
belgilab beruvehi dolzarb m asalalardan biriga ay land i.
Respublikamiz Prezidenti Islom Karimov Oliy M ajlisning XIV 
sessiyasida «yangi darsliklarni, zamonaviy pedagogik va axborot 
texnologiyalarini o'z vaqtida ishiab chiqish va joriy etishni ta’minlashni 
nazorat ostiga olish zarur» ligini alohida ta’kidladilar. Shu o‘rinda bizga 
milliy pedagogikam izning jadal sur’atlarda taraqqiy etishi, taMim- 
tarbiya jaravonining rivojlanishida o'zining boy m eroslarini qoldirgan 
qomusiy olim lardan al-Buxoriy, at-Termiziy, Abu Rayhon Beruniy, az- 
Zamaxshariy, Alisher Navoiy, Zahiriddin M uhamm ad Bobur, Ogahiy, 
Abdulla Avion iy singari ulug' olim-u adiblarning betakror asarlaridan 
foydalanish imkoniyati yaratildi. Ular ta’limdagi m illiy xususiyatlarga 
alohida e’tibor berishgan.
M ustaqillik yillariga qadar ularning pand-o'gitlari yetarli darajada 
o'rganilm adi. Tarixdan ma’lumki, bir vaqtlar Sharq pedagogikasi 
nihoyatda gullab-yashnagan. Olmon olimi Xerler «Sharq Yevropaning
j 
I. A, Karimov.
«Yuksak ma'naviyat - yengilmas kuch». - Т.: M a ’naviyat, 
2008, 40, 41-b.

---

m uallim idir» deganida ana shu rivojlanish davrlarini ko'zda tutgandir. 
ehtim ol Bobokalonlarim iz yosh avlod tarbivasi borasida dorilfunun 
varatib qoldirganlar. Zardushtiylik dinining m uqaddas kitobi sanalm ish 
«Avesto»dan tortib to hozirgi kunda yashab ijod etayotgan pedagog- 
olim lar asarlarida nekbin pedagogik m afkura o'z aksini topgani bejiz 
emas.
Bugungi kun o'zbek pedagogikasi m illat ruhivatidagi nozik 
jihatlarni hisobga olgan va dunyo tarbiyashunosligidagi eng so^nggi 
vutuqlarga tayangan holda taraqqiy etmoqda. Zamonaviy o'zbek 
pedagogikasida barkamol insonni shakilantirish rasmiy ravishda bosh 
maqsad qilib belgilangan. Prezidentim iz I.A .K arim ovning «Barkamol 
avlod orzusi» va «Yuksak m a’naviyat - yengilmas kuch» nomli 
asarlarida «Kelajak bugundan boshlanadi. Hozir tarbiya masalasiga 
e'tibor qilinmasa, kelajak boy beriladi. Tarbivadan hech narsani 
ayamaymiz. M a'naviy va axloqiy poklanish, imon, insof, diyonat, 
or-nomus, mehr-oqibat va shu kabi chinakam insoniy fazilatlar o‘z- 
o'zidan kelmaydi, ham m asining zam inida tarbiya yotadi»1, degan 
fikrlarni ta'kidlaydi. M a’lumki. pedagogika jam iyatning rivojlanish 
qonun-qoidalariga tayangan holda taraqqiy etadi. Bugungi kunda esa 
ana shu jarayon avj pallasiga kirdi. Inson ongi taraqqiy etmas ekan. 
ijtimoiy hayot jabhalarida hech bir o'zgarish sezilmaydi. M odomiki, 
zamon jadal sur'atlarda o'zgarayotibdimi, demak. pedagogika ham shu 
o'zgarishlarga hamohang b o 'lm o g i darkor. Shularni nazarda tutgan 
holda biz ushbu kitobni Sharq m utafakkirlari asarlaridan unum li 
foydalangan holda yaratdik.
1 
LA. Karimov.
«Barkamol avlod orzusi» Т.: O'zbekiston milliv ensiklo- 
pediyasi, 2000. - 83-b.
4

---