Innovation in the modern education system

Калит сўзлар: 
Метод, дарс, интерфаол, услуб, ўзига хослик . 
 
Аввало, дарс жараѐнини ташкил этилганда ў
қ
увчининг ўзаро 
фаоллигини ошади, ў
қ
увчида ў
қ
ув режа, дастур, дарсликлар, стандарт 
меъѐрлар асосида мавзу мазмунини ўзлаштириб олиш малакалари 
шаклланади, таълим мазмунини, матни, маш
қ
масалаларини мутаола 
қ
илиш, ишлаш, ўзлаштириш кўникмалари ў
қ
итувчини кундалик шахсий 
ишларига айланади, уларни масъулияти ошади. Шунингдек ў
қ
увчи 
эркин фикр билдириши, ўз шахсий фикрини 
ҳ
имоя 
қ
илиш, исботлай 
олишга одатланади, энг му
ҳ
ими ў
қ
ув жараѐнида дидактик мотивлар 
вужудга келади. ўз навбатида дарсни 
қ
изи
қ
арли бўлишига олиб келади. 
Яъни бу жараѐнда ў
қ
увчини э
ҳ
тиѐжи, хо
ҳ
иш, истаклари 
қ
ондирилади. 
Энг му
ҳ
ими ў
қ
ув материалинитўла ўзлаштириш кафолатланади. ў
қ
итиш 
усуллари таълим жараѐнида турли хил кўринишларда (якка, жуфт, 
кичик 
гуру
ҳ
ва 
катта 
гуру
ҳ
ларда) 
кечади. 
Бундай тарзда ташкил этилган дарсларда ў
қ
увчи таълим мазмунини 
ўзлаштирибгина 
қ
олмай, балки ўзининг ме
ҳ
нат ва тан
қ
идий 

---

INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM
53
фикрларини 
ҳ
ам 
ривожлантиради. 
Бошлан
ғ
ич 
мактабларда 
интерфаол 
педагогик 
дидактик 
ўйинлар 
кенг 
қ
ўлланилади; 
Ишчанлик ўйинлари дарси – дарс мавзуси бўйича масалаларни 
ўрганишда ў
қ
увчиларни олдиндан маълум ролларни та
қ
симлаш ва 
дарс жараѐнида шу ролни бажаришларини ташкил этиш асосида 
билимларини 
мустахкамлаш 
дарси. 
Театрлаштирилган дарс – дарс мавзуси билан бо
ғ
ли
қ
са
ҳ
на 
кўринишлари ташкил этиш ор
қ
али дарс мавзуси бўйича гуру
ҳ
га ани
қ
маълумотлар 
бериш 
дарси. 
Компьютер дарси – тегишли ў
қ
ув предмети бўйича дарс мавзусига 
доир компьютер материаллари, мультимедия, сиртдан ў
қ
ув курси ва 
бош
қ
алар 
воситасидаги 
ўтиладиган 
дарслар. 
Ким ошди савдоси дарси – элементларини айрим бўшли
қ
лари бўйича 
билимларни 
ҳ
ар бир ў
қ
увчи 
қ
анчалик кўп билишини намойиш этиш 
дарси. 
Ярмарка дарси – дарс мавзуси бўлаклар бўйича олдиндан 
ўзлаштирлар ў
қ
увчиларнинг ўзаро муло
қ
оти асосида синфга 
қ
изи
қ
арли 
маълумотлар 
бериш 
ор
қ
али 
ўтиладиган 
дарс. 
Формулалар 
дарси – 
ў
қ
увчиларнинг 
формулаларни 
пухта 
ўзлаштиришлари бўйича турли ўйинлар шаклида маш
қ
лар ўтказиш 
дарси. 
ўйин дарси – дарс мавзусига мос ўйин ор
қ
али ў
қ
увчиларнинг 
ўзлаштирилганликларини 
ташкил 
қ
илиш 
дарси. 
―Суд‖ дарси – ў
қ
увчилар билан дарс мавзусига мос ―суд‖ жараѐнини 
ташкил 
этиш 
ор
қ
али 
янги 
мавзуни 
тушунтириш 
дарси. 
Концерт дарси – дарс мавзусини са
ҳ
налаштирган 
ҳ
олдаги концерт 
шаклда ифодалаш маш
қ
лари бўлиб, ў
қ
увчиларни фаоллаштириш ва 
билимларини мустахкамлаш дарси. 
Бундан таш
қ
ари, дебатлар ўз ну
қ
таи нзарини асослашда 
синфдаги барча ў
қ
увчилар (ѐки асосий 
қ
исми)нинг бахслашувида 
фаол иштирок этишни таъминловчи ў
қ
итиш усулидир. Бу усулдан 
фойдаланиш тан
қ
идий тафаккурни ривожлантиради. ў
қ
увчилар ўз 
ну
қ
таи назарини ишлаб чи
қ
иши, уни та
қ
дим этиши, 
ҳ
имоя этиши, сўнгра 
ра
қ
иб ну
қ
таи назарини рад этиши керак. Ба
ҳ
с 
ҳ
а
қ
и
қ
атни юзага 
келтиргани боис, ў
қ
итувчи синфни икки гуру
ҳ
га бўлган 
ҳ
олда 
мунозарани авж олдиради. 
Ролли ўйинлар -ў
қ
итишнинг бу усулида ў
қ
увчилар ―реал 
ҳ
аѐт‖ 
ҳ
олатларини 
қ
айта жойлаштирадилар. Бу уларга ўз амалий иш 

---