Innovat sion

Секерин В. Д.
Инновационный маркетинг: Учебник. - М.: ИНФРА-М, 2012. — 
С .176.
123

---

- t o v a r uchun t o ‘ld iru v c h i y a r a tis h m a q s a d id a h a m k o r v a ittifo q - 
c h ila r j a l b qilish;
- in n o v a ts io n to v a r u c h u n d is trib u ts iy a ish la b ch iq ish ;
- in n o v a ts io n m a h s u lo t u c h u n narx s h a k lla n tiris h s tra te g iy a s in i 
ta n la s h ;
- r a q o b a tn i b a h o la sh ;
- jo y la s h t ir is h n i a m a lg a o sh iris h ;
- k e y in g i m a q s a d li x a r id o rla rn i a n iq la sh .
X a r i d o r la r in n o v a ts io n m a h s u lo t b ila n q o n iq tirila d ig a n e h tiy o j- 
la rn i y a x s h i h is q ilm a y d ila r. B u h o la td a p o te n s ia l x a rid o rla rg a
( m a r k e t i n g k o m m u n ik a ts iy a la ri d o ira sid a ) m u ro ja a t m o s k e lu v c h i 
e h ti y o j la r n i a n iq la s h v a ja d a lla s h tir s h g a q a ra tilg a n b o ‘lish i lo zim . 
U s h b u h o l a t d a a n iq la s h i s t e ’m o lc h ila r h a li h is e tm a g a n e h tiy o jla rn i 
to p is h v a xilarni se z d iris h h is o b la n a d i. B u n d a y e h tiy o jla r k o ‘p in c h a
ja m iy a t riv o jla n is h id a g i y a n g i te n d e n s iy a la r p a y d o b o ‘lish i, m a - 
sa la n , a tr o f - m u h itn i q o 'r iq la s h h a q id a q a y g ‘u rish , x a v f s iz m e h n a t 
s h a r o itla r i y a ra tish n a tija s id a v u ju d g a k elad i.
« J a r li k » d a n o ‘tis h d a to 'la q o n li m a h s u lo t k o n s e p s iy a s i k a tta
a h a m i y a tg a e g a . A g a r te x n o lo g iy a q ab u l q ilis h n in g h a y o tiy lik d a v rig a
q a r a y d i g a n b o ‘lsak, s h u n d a y x u lo s a c h iq a rish m u m k in k i, t o ‘la q o n li 
m a h s u lo tn in g tash q i d o ira la ri c h a p d a n o ‘n g g a to m o n h a ra k a tla n is h
b ila n t o b o r a k a tta a h a m iy a t k a s b etib b o ra d i. T o ‘la q o n li m a h s u lo t 
r e ja l a s h t ir is h —b o z o r d a y e ta k c h ilik q ilis h stra te g iy a s i ish la b c h iq is h - 
n in g m u h i m jih a tid ir .
A s o s iy b o z o rg a in n o v a ts io n m a h s u lo t b ila n c h iq is h d a b irla m c h i 
m a q s a d li s e g m e n tg a c h iq is h u c h u n ta la b y a ra tish g a x iz m a t q ila d ig a n
t o ‘g ‘r i d a n to ‘g ‘ri so tu v u s u lla rid a n fo y d a la n is h za ru r.
A s o s iy b o z o rg a in n o v a ts io n m a h s u lo t b ila n c h iq is h d a m a rk e - 
to lo g la r t o ' g ' r i k o m m u n ik a ts io n k anal ta n la s h i lo z im . In n o v a ts iy a
y a r a tis h h a q i d a a x b o ro t u z a tis h u c h u n t o ‘g ‘ri k e la d ig a n ik k ita k a n a l 
m a v ju d . B i r in c h i k a n a l — b u is h b ila rm o n lik m a tb u o ti. Is h b ila rm o n - 
lik m a t b u o t in i n g k o m m u n ik a ts iy a v o sita si s ifa tid a m u h im u s tu n lig i 
u n g a n i s b a t a n d ey a rli b a r c h a is h b ila rm o n lik v a z iy a tla rid a is h o n c h
d a r a j a s i n i n g y u q o rilig id a n ib o ra t.
124

---

Is h b ila rm o n lik m a tb u o tig a q o ‘s h im c h a ra v is h d a a x b o r o t ta r q a -
tis h u c h u n y a n a b ir k o m m u n ik a ts iy a k a n a li b o 4lib « v e rtik a l m e d ia » , 
y a ’n i ta r m o q y o k i ix tis o s la s h g a n o m m a v iy a x b o ro t v o s ita la ri v a tu r li 
x ild a g i f o r u m la r - ta rm o q k o 'r g a z m a la r i, a n ju m a n v a k o n f e r e n s i-
y a la r x iz m a t q ilad i.
8.2. I n n o v a ts io n s a lo h iy a tn i v a in n o v a ts io n
fa o llik n i b a h o la s h
In n o v a ts io n tiz im s h a k lla n tiris h n in g e n g m u h im y o ‘n a lis h la r id a n
b iri m a m la k a t m in ta q a la rin i in n o v a ts io n riv o jla n tiris h h a m d a ilm iy
ta d q iq o t v a is h la n m a la m in g in n o v a ts io n s a lo h iy a ti v a in n o v a ts io n
fa o llig in i b a h o la s h h is o b la n a d i. B u n d a in n o v a ts io n f a o llik h u d u d - 
n in g riv o jla n is h in i t a ’m in la y d ig a n y a g o n a o m il s a n a la d ig a n v a z iy a t 
y u z a g a k e lis h i m u m k in .
H u d u d la r iq tis o d iy o tin in g in n o v a ts io n riv o jla n is h y o ‘lig a o ‘tis h i-
n i in te g ra l b a h o la s h u c h u n u s h b u h u d u d la rd a a m a liy IT T K I b o s q ic h i-
d a b o ‘lg a n , s a n o a td a q o ‘lla s h v a o ‘z la s h tiris h b a s h o ra t q ilin a y o tg a n
ilm iy ta d q iq o t v a is h la n m a la r m a ’lu m o tla rin i e k s p e rtiz a q ilis h z a ru r. 
E k s p e r tiz a o 4 k a z is h n in g a s o s iy m a q s a d i - in n o v a ts io n lo y ih a la r
m a ’lu m o tla rin i in n o v a ts io n tu rd a g i iq tis o d iy o tg a o ‘tis h s a lo h iy a tin i 
s h a k lla n tiris h g a k ir itis h im k o n iy a tla rin i a n iq la s h d ir.
E k s p e r tiz a te x n o lo g iy a s i q u y id a g ila rn i o ‘z ic h ig a o lish i z a ru r:
- is h la b c h iq ilg a n IT T K I v a in n o v a ts io n lo y ih a la rn in g iq tis o d iy
b a h o la rin i ta v s ifla y d ig a n k o 'r s a tk ic h la r is h o n c h lilig in i h is o b - k ito b
q ilis h ;
— h is o b la b c h iq ilg a n s a m a r a d o rlik k o ‘rs a tk ic h la ri: a) s o f d is - 
k o n tla n g a n d a ro m a d (S D D ); b) d is k o n tla n g a n d a r o m a d lilik in d e k - 
si (D D I); d ) o ‘z in i q o p la s h m u d d a ti; e ) ic h k i d a ro m a d lilik m e ’y o ri 
(ID M ) sifa tin i b a h o la s h . L o y ih a la r s a m a ra d o rlig i h is o b -k ito b la rin in g
is h o n c h lilig in i b a h o la s h in n o v a ts io n lo y ih a la r v u ju d g a k e ltir a d ig a n
p u l o q im la ri h is o b -k ito b la ri v a b a s h o r a t n a r x la rig a a s o s la n a d i.
125

---

E k s p e rtiz a v a in n o v a ts iy a la rn i ta n la s h n in g k o ‘p v a ria n tli tiz im i 
a s o s id a ilm iy v a te x n o lo g ik sa lo h iy a tla rn i riv o jla n tiris h h is o b ig a
h u d u d la rn i riv o jla n tiris h iq tis o d iy k o 'r s a tk ic h la ri v a in n o v a ts io n
p o rtfe i ish la b ch iq ila d i. B u n in g u c h u n a m a liy IT T K I b o s q ic h id a
bo ‘ lg a n h a m d a s a n o a td a qo ‘ H ash v a о ; z la s h tiris h m o ‘ lj a lla n g a n ilm iy
ta d q iq o tla r v a is h la n m a la m in g in n o v a ts io n sa lo h iy a ti o ‘rg a n ila d i.
Ilm iy ta d q iq o tla r v a is h la n m a la m in g in n o v a ts io n s a lo h iy a ti- 
n i b a h o la s h q u y id a g i k o ‘rs a tk ic h la r b o ‘y ic h a a m a lg a o s h ir ila d i 
( 8 .1 - ja d v a l) :
8 .1-jadval