“инновацион таълим технологиялари ва педагогик компетентлик” модули бўйича

«Нилуфар гули» чизмаси

Ўқитувчи ечими

• Хўжалик
• маблағлари

• Кредиторлик
• қарзлар

• Фойдадан
• махсус фондларга
• ажратма

• Банк
• кредитлари

• Четга жалб
• қилинган
• маблағлар

• Ишл. чиқар.
• Кенгайтиришга
• жалб қилинган
• маблағлар

• Асосий
• маблағлар

• Номоддий
• активлар

• Станоклар

• Ҳисоблаш
• техникаси

• Маҳсулдор
• моллар

• Транспорт
• воситалари

• Материаллар

• Ёқилғи

• Айланма
• маблағлар

• Хом ашё

• Меҳнат
• буюмлари

• Пул
• маблағлари

• Фойдадан
• бюджетга
• ажратма

Усуллар	Шакллар	Воситалар
Маъруза Ҳикоя Тушунтириш Йўриқнома бериш Намойиш Кўрсатиш Видеоусул	Маъруза Семинар Амалий машғулот Лаборатория машғулоти Мустақил иш	Диапроектор Графопроектор Доска-блокнот Доска-стенд Флипчарт Видеофильмлар Ёзув тахтасива бошқ.
Китоб билан ишлаш Лаборатория усули Машқ Амалий иш усули Вазиятлар усули	Кундузги Масофавий	Модел,муляжлар График, диаграммлар Намуналар Чизма, схема ва бошқ.
Суҳбат Баҳс Ақлий ҳужум Таълимий ўйин Пинборд Инсерт	Оммавий Жамоавий Гурухларда ишлаш Якка тартибда	Иш варақаси Эслатма Назорат варағи, Ўқув топшириғи Матнлар ва бошқ.
Ўқув лойиҳалар усули Кейс-стади

• TOИФАЛАШ ЖАДВАЛИ

Хўжалик маблағлари
Асосий маблағлар	Айланма маблағлар	Четга жалб қилинган маблағлар
Асосий воситалар Номоддий актив Станоклар Ҳисоблаш техникаси Транспорт воситалари Маҳсулдор моллар	Хом ашё Материаллар Меҳнат буюмлари Пул маблағлари Ёқилғи Тайёр маҳсулот	Фойдадан маҳсус фондларга ажратма Фойдадан бюджетга ажратма Банк кредитлари Кредиторлик қарзлари

«Иқтисодий тизимлар» мавзусидаги концептуал жадвал (лавҳа)

Иқтисодий тизимлар	Таърифлар, тоифалар, хусусиятлар ва бошқ.
	Капиталнинг мулкий шакли	Ресурслар эгаси	Ишлаб чиқариш режалари
Бозор иқтисодиёти	Хусусий	Хусусий эгалар	Бозор талаби асосида индивидуал тарзда қабул қилинади.
Маъмурий буйруқбозликга асосланган иқтисодиёт	Давлат	Давлат	Марказий режа кўмитаси томонидан белгиланади

КОНЦЕПТУАЛ ЖАДВАЛ

Мавзу	Aктив ва пассив счётлар хусусиятлари
СЧЁТЛАР	ЎЗГАРИШЛАР	ТУРКУМ ЛАНИШИ	УБХМС НОМЛАНИШИ	ҚИСҚАЧА КЎРИНИШИ
Aктив счётлар	Дебет томонидан суммалар кўпаяди	Ўз маблағлари манбаи	0100 5990	A
Пассив счётлар	Кредит томонидан суммалар кўпаяди	Маблағлар манбаи	6000 8990	П

ВЕНН ДИАГРАММАСИ Новация ва инновациялар ўртасидаги асосий фарқлар

• «Новация»
• 1) амалдаги назария доирасида қўлланилади;
• 2)кўлам ва вақт бўйича чегараланади;
• 3)методлар янгиланади;
• 4) натижа аввалги тизимни такомиллаштиради;
• 5) Фаолият ҳисобланади.

• «Инновация »

• 1) маълум амалиётда янги фаолият тизимини лойиҳалайди;
• 2) субъектларнинг фаолияти тўла янгиланади;
• 3) янги технологиялар яратилади;
• 4) фаолиятда янги сифат натижаларига эришилади;
• 5) амалиётнинг ўзи ҳам янгиланади;
• 6) Фаолият ҳисобланади.

• А)янгилик – восита саналиб, у аксарият ҳолатларда янги метод, методика, технология ва б. кўринишида намоён бўлади;
• Б)Фаолият ҳисобланади

ВЕНН ДИАГРАММАСИ

• «Юк хати»
• 1. Махсулот номи
• 2. Махсулот сони
• 3. Mахсулот нархи
• 4. Maxсулот суммаси
• 5. Корхона ичида юритилади

• 1. Махсулот номи
• 2. Махсулот сони
• 3. Mахсулот нархи
• 4. Maxсулот суммаси

• «Счёт фактура накладная»
• 1. Махсулот номи
• 2. Махсулот сони
• 3. Mахсулот нархи
• 4. Maxсулот суммаси
• 5. Корхоналар аро юритилади

• Хусусий тадбиркорликнинг афзалликлари ва камчиликлари
• (Т- схема)

Афзалликлар	Камчиликлар
Тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишнинг энг оддий шакли	Якка тартибдаги тадбиркорлар одатда майда ишлаб чиқариш билан шуғулланадилар
Якка тадбиркор ўз фаолиятини юридик шахс ташкил қилмай амалга ошириши мумкин	Ташқи манбаларни жалб этишда молиявий ресурсларнинг етишмаслиги
Фаолият турини танлашда, маҳсулот ва хизматларни сотишда, нархларни белгилашда, даромадларни тақсимлашда қарорларни мустақил қабул қилиш буйича тўлиқ эркинликлик ва мустақиллик берилган	Юқори хўжалик хавф-хатари фаолиятнинг тор ихтисослашганлиги ва катта миқдордаги рақобатчиларни мавжудлиги билан боғлиқ.
Ишнинг амалга оширишда моддий манфаатдорлик, маънавий қониқиш	Қарзлар бўйича чекланмаган жавобгарлик
Ўзгарувчан бозор шароитида ассортиментни, нархни, сифатни, товар ишлаб чиқиш ҳажми ўзгартириш имконияти мавжудлиги.	Замонавий техника, технологияни қўлланиш имкониятини йўқлиги юқори меҳнат харажатларига олиб келади.
Ишлаб чиқариш кооперативларига ва бошқа шаклларига кириш орқали ташкилий-ҳуқуқий мавқеига нисбатан енгил ўзгартириш киритиш.

Nima uchun?

• “Х”- корхона
• банкротликка
• учради

• Ҳисоб рақамида
• пул маблағларининг
• йўқлиги

• Маҳсулотнинг
• сифатсизлиги

• Маҳсулотнинг
• сотилмаганлиги

• Дастгоҳларнинг
• хизмат қилиш
• муддатидан ўтиб яроқсиз
• ҳолга келганли

• Ишлаб чиқариш
• технологиясининг
• талабга жавоб бермаслиги

• “Х”- корхона
• банкротликка
• учради

• Маҳсулотнинг
• сотилмаганлиги

• Ип толалари
• тез йиртилиб кетади

• Иш вақтида станоклар
• тез синиб қолади

• Дуконларда кўп вақт
• колиб кетади

• Ҳисоб рақамида
• пул маблағларининг
• йўқлиги

• Маҳсулотнинг
• сифатсизлиги

• Ишлаб чиқариш
• технологиясининг
• талабга жавоб бермаслиги

• “Балиқ скелети” чизмаси

• Технологияларни
• янгилаш

• Яхши мутахассисларни жалб қилиш

• Кандай?

• Кредит олиш

• Шартномалар тузиш

• Моддий рағбатлантириш

• …

• …

• Кандай?

• Кандай?

• Кандай?

• Кандай?

• «Қандай?» иерархик диаграммаси –

• “Х”- корхонани
• банкротликдан олиб чиқиш

• Ўқув топшириғи

• Билимларни ўзлаштириш ва ўқув фаолиятига даражали ёндашув асосида таълим мақсадларини ишлаб чиқинг.
• Гуруҳлар ичида кичик тўрт гуруҳларга бўлинган ҳолда ишлар амалга оширилади (ҳар бир кичик гуруҳ ўзлаштиришнинг битта даражасини ишлаб чиқиш).
• Ишларни қуйидаги тартибда бажарадилар:
• Мақсадни белгилаш учун фан ва мавзуни аниқлайдилар.
• Машғулот шаклни аниқлайдилар (маъруза, семинар-амалий).
• Машғулот турини аниқлайдилар (маъруза: кириш, мавзувий, муаммоли ва в.ҳ; семинар: билимларни тизимлаштириш/ривожлантириш, мустаҳкамлаш, кўникма ва малакаларни шакллантириш ва ҳ.к.)
• Ўқув машғулотини шакли ва тури бўйича мақсадни белгилашни амалга оширадилар.
• Тавсиялар: 1. “Билимларни ўзлаштириш ва ўқув фаолиятига даражали ёндашув асосида таълим мақсадларини бирдай қилиш” жадвалидан фойдаланинг.
• 2. Ишни бажариш вақти -10 дақиқа.
• 3. Натижалар А4 формат қоғозида расмийлаштирилади.

• Мақсадни белгилаш, тест топшириқларини ишлаб чиқиш

• Узлаштириш даражаси

• Максад

• Натижа

• Тест

• I.
• Ўқувчиликка оид (таниш бўйича ҳаракатланиши)

• II. Тартиблиликка оид (алгоритм) (намуна, ўхшашлик бўйича ҳаракатланиш)

• III. Ижодий фикрловчиликка оид (эвристик) (ҳаракатларни танлаш)

• IV. Ижодкорликка оид (ҳаракатларни излаш)

• Ўқув топшириғи

• Билимларни ўзлаштириш ва ўқув фаолиятига даражали ёндашув асосида уч даражали тестларни ишлаб чиқинг.
• 1. Гуруҳлар ичида кичик уч гуруҳларга бўлинган ҳолда ишлар амалга оширилади.
• 2. Ҳар бир кичик гуруҳ ўзлаштиришнинг битта даражаси учун тестлар ишлаб чиқадилар ва натижаларни жадвалга киритадилар.
• 3. Биринчи ва иккинчи гуруҳ 3 тури бўйича тестларни ишлаб чиқадилар, учинчи гуруҳ эса- бир тури бўйича 3 та тест ишлаб чиқадилар.
• Тавсиялар: 1. “Билим, кўникма ва малакаларни муваффақиятли ўзлаштириш тестларини ишлаб чиқиш” (В. Беспалько бўйича) жадвалидан фойдаланинг.
• 2. Ишни бажариш вақти -10 дақиқа.
• 3. Натижалар “Мақсадни белгилаш, тест ва тест топшириқларини ишлаб чиқиш” жадвалига киритинг.

• Диққат қилинг! Ўқув машғулотининг бу босқичида “Пинборд” техникаси қўлланилди.
• Айтингчи бу техниканинг афзаллик ва камчилиги томони нимада деб ҳисоблайсиз?

• Натижаларни баҳолаш:

• I даражада - “3”
• II даражада - “4”
• III даражада - “5”
• Агарда ўқув машғулотининг мақсади “...умумий тушунчаларни шакллантириш” бўлса, ва бунда талаба биринчи даражадаги барча тестларни бажарса неча баҳо қўйилади?