Инновацион таълим технологиялари маркази

МАШҚ
 
Усулнинг асосий вазифаси - таълимий ва ривожлантирувчи. 
Машқнинг қуйидаги турлари мавжуд: 
¾ махсус; 
¾ шарҳлашга оид; 
¾ ёзма; 
¾ оғзаки; 
¾ ишлаб чиқариш. 
2.3. Учинчи гуруҳ таълим усуллари 
Учинчи гуруҳ таълим усуллари: муҳокама қилувчи, қисман-изланувчилик ўқув 
фаолияти ва таълим олувчиларга билим ва кўникмаларни 3 - даражада ўзлаштиришни 
таъминловчи, усуллар. 
СУҲБАТ
 
Усулнинг етакчи вазифаси-қизиқтириш: мақсадга йўналтирилган ва моҳирона 
қўйилган саволлар ёрдамида таълим олувчиларда берилган мавзу бўйича ўзларининг 
билимларини эслашга ва баён қилишга ҳаракат қилинади ва ўқитувчи раҳбарлигида
бошқа таълим олувчилар билан муҳокама қилинади. Таълим олувчилар ўқитувчи 
билан бирга қадамма-қадам мустақил фикрлаш, якунлаш, хулосалаш ва 
умумлаштириш йўли билан янги билимларни англайдилар ва ўзлаштирадилар. 
Суҳбатнинг афзаллиги яна шундаки, у таълим олувчилар фикрлашини 
фаоллаштиради ва билим кучини ривожланишига ёрдам беради. 
Суҳбатлар вазифасига кўра қуйидагиларга бўлинади: 
¾ кириш ёки ташкиллаштирувчи (дидактик вазифаси: таълим олувчиларни 
машғулотдаги ишга тайёрлаш); 
¾ янги билимларни етказиш (дидактик вазифаси: таълим олувчиларни янги 
материал билан таништириш); 
¾ синтезловчи ёки мустаҳкамловчи (дидактик вазифаси: таълим олувчилар 
билимларини тизимлаштириш, “мустаҳкамлаш”, эслаб қолиши ва фикрлаши). 
Суҳбатлар ташкилий шакли бўйича ўқув ва “давра суҳбатига” бўлинади. 
“Давра суҳбати” ўқув суҳбатидан эркин ҳолатда иштирокчилар жойлашиш 
тартиби ва асосийси, улар фикрини навбат билан билдириши билан фарқланади. 
Энг муҳими саволларни тўғри шакллантириш ва бериш муҳим. Улар ўзаро 
мантиқий боғлиқликка эга бўлиши керак, ўрганилаётган савол моҳиятини очиб 
бериши, тизимда билимларни ўзлаштиришга ёрдам бериши керак. Саволлар мазмуни 
ва шаклига кўра таълим олувчиларнинг ривожланиш даражасига мос келиши лозим.
Ўрганилаётган материални амалиётда қўллаш мақсади билан мунтазам 
ташкиллаштирилган кўп такрорланувчан ҳаракат. 
Суҳбат – диалогли (юнонча: dialogos-икки ёки бир неча инсонлар орасидаги
сўзлашув), таълим бериш ва ўрганишнинг савол–жавобли йўли. 

---

51
Эсда тутинг: осон саволлар фаол билиш фаолиятини рағбатлантирмайди, 
жиддий муносабат эса билишга рағбатлантиради.