Ingliz va o’zbek oftalmologik terminlari tuzilishining morfologik, sintaktik va morfologik-semantik tahlili

Ingliz va o’zbek oftalmologik terminlari tuzilishining morfologik, sintaktik va morfologik-semantik tahlili.

So’zlarning grammatik tuzilishi va shakli, ularning turkumlarga bo’linishi kabi masalalarini tilshunoslikning morfologiya bo’limi o’rganadi. Morfologiya so’zining lug’aviy ma’nosi yunoncha “morphe” – shakl va “logos” – so’z, ta’limot tushunchalarini taqozo etadi.Morfologiyaning eng kichik birligi nutqda ma’no anglata oladigan unsurdir.Bu birlikning tildagi ko’rinishi morfema deb ataladi. Morfema – bu tilning eng kichik, bo’laklarga parchalanmaydigan mustaqil holda ham yo grammatik, yo leksik ma’no anglatadigan birligidir.¹ Nutq faoliyatidagi eng kichik ma’no anglatuvchi element morfologiyaning birligi bo’lib, bu elementning nutqdagi ko’rinishi morf va tildagi ko’rinishi morfema deyiladi. Morfologik so’z (termin) yasash shunday usulki, unda o’zak - negizga so’z yasovchi qo’shimchlar qo’shiladi. Bunday so’z (termin) yasash ko’pgina tillarda, jumladan, o’zbek tilida ham eng mahsuldor usuldir. R.Doniyorov. O‟zbek tili taxnik terminologiyasining ayrim masalalri, “Fan” nashriyoti, Toshkent, 1677, 90- b.

Shu o’rinda oftalmologik terminlarning morfologiyasiga e’tibor qaratsak, “ko’zoynak” so’zi 3 ta morfemadan tashkil topganligini e’tirof etishimiz joiz. Ushbu so’zning tarkibida 2 ta ma’no anglatuvchi birlik: “ko’z” va “oyna” bor. “k” esa ot yasovchi qo’shimcha vazifasini o’tamoqda. Ingliz tilidagi “