Informatika va informatsion texnologiyalar faniga kirish va kursning mazmuni

Keyingi yillarda Peter Norton Computing tomonidan yaratilgan Norton Commander (NC) qobiq dasturi o’rnida Windows Commander dasturi ommaviy ravishda keng miqyosda qo’llanila boshladi. Chunki bu dastur yordamida Windows mushitida foydalanuvchilar osonlikcha fayl va kataloglar yaratish qayta nomlash,nusxa olish,chirish kabi bir qator ishlarni tez va soz bajara oladilar.

WC dasturi WINDOWS operatsion tizimida ishlashni yanada osonlashtirish uchun qo’llaniluvchi qobiq dasturdir. Dasturni yo’klash uchun ishchi stoldagi yorlig’i ustiga sichqonchaning chap tugmasi 2 marta bosiladi yoki tez yo’qlash tugmalari qatoriga yorliq qo’yilgan bo’lsa, shu yorliq ustiga sichqonchaning chap tugmasi 1 marta bosiladi. Natijada ekranda quyidagi oyna hosil bo’ladi:


Bu dasturda disklar bilan ishlash, kataloglar, fayllar yaratish, fayllarni arxivlash, arxivlangan fayllarni bo’laqlash va qayta yig’ish, keraksiz katalog va fayllarni o’chirib tashlash, belgilangan fayl matnini ko’rish, belgilangan fayl matnini o’zgartirish va hokazo ishlarni amalga oshirish mumkin.

WC qobiq dasturi menyusi quyidagi bo’limlardan iborat:

«Fayl» menyusi buyruqlar tplami yordamida atributldarni zgartirish, fayllarni arxivlash, arxiidan chiqarish,faylni chop qilish fayllarni qismlarga blish, kodlash va Windows Commander dasturidan chiqish kabi ishlar majmuasini bajarish mumkin.

-Atributlarni o’zgartiradi

-arxivga joylashtiradi

-arxivni ochadi

-arxiv tekshirada mazmuni byicha taqqoslaydi

-... yordamida ochadi

-fayl xossalari haqida ma‘lumot beradi

-qancha joy egalashini xisoblaydi

-faylni chop qiladi
-faylni bladi

-faylni yig’adi

-faylni kodlaydi

-kodni olib tashlaydi

-fayldan chiqadi

«Выделение» menyusi yordamida fayllar guruxini ajratish, barcha fayllarni ajratish, ajratishni bekor qilish kabi ishlar majmuasini bajarish mumkin.



-guruxni ajratadi

-ajratmani olib tashlaydi

-barcha faylarni ajratadi

-barcha ajratilgan bekor qiladi

-ajrtilganlikni invertirlaydi

-ajratilganlikni qayta tiklaydi

-kataloglarni taqqoslaydi

-yangi kataloglarni belgilaydi,

bir xil kataloglarni yashiradi


“Команды” menyusi buyruqlari yordamida fayllarni qidirishi,kataloglar daraxtini krish,diskga belgi qyish bir qator buyruqlar bilan ishlash mumkin.

-katalog daraxtini ko’rsatadi

-fayllarni qidiradi...

-diskka belgi qyadi

-sistema haqida ma‘lumot beradi

-kp ishlaydigan katologlarni aniqlaydi

-orqaga qaytadi
-DOS muxitini yuklaydi

-tarmoqli diskni ulaydi..

-tarmoqli diskni ajratadi...

-joriy katalogni umumlashtiradi...

-katalogni oladi...

-FTP-serveri bilan bog’laydi...

-yangi FTP bilan bog’lanadi...

- FTP bilan bog’lanishni bekor qiladi.

-serverda yashiringan fayllarni ko’rsatadi

- FTP – ryxatdan yuklaydi...

- port orqali boshqa kompterga bog’lanadi...

darchalar o’rnini almashtradi...

- Manbadan qabul qiladi

“Вид” menyusi buyruqlar tplami yordamida diskdagi fayl va kataloglar haqida ma‘lumot olish mumkin.

-fayl haqida qisqa ma‘lumot beradi

-fayl haqida tuliq ma‘lumot

-katalog daraxtini ko’rsatadi

-tezkor ko’rinishni ta‘minlaydi

-barcha fayllar

-dasturlar

-*.*

-filtrlar
-ism byicha saralaydi

-turi byicha saralaydi

-yaratilgan vaqti byicha saralaydi

-hajm byicha saralaydi

-saralangan holatda ko’rsatadi

-teskari tartibda ko’rsatadi

-oynani yangilaydi
“ Конфигурация” menyusi buyruqlari tplami yordamida uskunalar paneli, joylarni tl\azish,zgarishlarni saqlash kabi ishlarni bajaradi.

-konfiguratsiyani sozlaydi

-uskunalar darchasi

-rnini xotirada saqlaydi

-konfiguratsiyani xotirada saqlaydi

“ Запуск” menyusi buyruqlari yordamida “Запуск” menyusi yoki bosh menyuni o’zgartirish mumkin.

-Zapusk menyusini o’zgartiradi

-bosh menyuni o’zgartiradi


Windows Commander da fayllar ustida amallar

Windows Commander yuklangandan keyin katalog va fayllar haqida tuliq ma‘lumot – yaratilgan sanasi, ismi to’g’risida ma‘lumot olish uchun uskunalar panelidan “подробный” bandi ustida «sichqoncha» chap tugmasi bosiladi.