Informatika va axborot tеxnologiyalari fanidan ma’ruzalar matni

3. Internet va intranet haqida tushuncha
INTRANET - bu Internet texnologiyasi dastur ta’minoti va protokollari asosida tashkil etilgan hamda ma’lumotlar bazasi va elektron xujjatlar bi­lan kollektiv ravishda ishlash imkoniyatini beruvchi korxona yoki konsern miqyosidagi yagona informatsion muhitni tashkil etuvchi kompyuter tarmog‘idir.
Intranet boshqa kompyuter tarmoqlaridan quyidagi bilan farq qiladi. Bir yoki bir nechta serverlardan tashkil etilgan tarmoq mijozi undagi elek­tron xujjat, ma’lumotlar bazasi va fayllardan foydalanish uchun, ularning qaysi serverda, qaysi direktoriyada qanday nom bilan saqlanganligini, ularga kirish usul va shartlarini bilish zarur bo‘ladi. Internetda esa bunday noqulayliklarni oldi olingan bo‘lib, uning foydalanuvchisi bunday ma’lumotlarni bilishi shart emas. Internetda ma’lumotlarning topish qidiruv tizimlari orqali amalga oshiriladi. Ular yordamida ma’lumotni tezda topish mumkin. Ommabop qidiruv tizimlari ro‘yxatlarini keltiramiz:
http://www.yahoo.com- taniqli va foydalanishga qulay qidiruv sistemasi. Shuning uchuy uning foydalanuvchilari kupchilikni tashkil etadi.
http://www.hotbod.com- ixtiyoriy mazmundagi ma’lumotlar omboriga ega. Turli xildagi servis xizmatlari ko‘rsatadi. Elektron adres, telekonferensiya va Web - sahifalarni qidiradi.
http://www.assalom.uz- O‘zbekistondagi birinchi qidiruv tizimi, resurslarini kupaytirish imkoniyatlari mavjud.
http://www.book.uz- O‘zbekiston Respublikasi haqidagi axborotni o‘z ichiga oladi.
http://www.freenet.uz- respublika internet resurslari haqidagi ma’lumotlar keltiriladi.
http://www.baht.uz - ommabop ma’lumotlar to‘plami.
http://www.rol.uz - hozirgi kunda keng tarqalgan qidiruv tizimi.
http://www.google.uz - lotin alifbosidagi qidiruv tizimi.
http://www.rambler.ru - Rossiyaning eng katta qidiruv tizimi.
http://www.yandex.ru - Rossiya serverini o‘z ichiga olgan qidiruv tizimi.
http://www.rol.ru - hozirda Rossiyada keng tarqalgan qidiruv tizimi
http://www.google.ru - Rossiya qidiruv tizimi.
http://www.google.uz – O‘zbekiston bo‘yicha qidiruv tizim.