Tarmoq axborot texnologiyalari Axborot tizimi haqida tushuncha

Tarmoq axborot texnologiyalari Axborot tizimi haqida tushuncha

BHN-50 guruh talabalari:

Abdurazoqova Q,Sharapova SH,

Mirzahmadov S,Mansurov B,Odiljonov U.

Reja: 1.Tarmoq axborot texnologiyalari haqida tushuncha 2.Kommunikatsiya kanali.Axborot uzatish tizimlarining tasnifi 3.Axborot uzatish muhiti.Tarmoq periferiya qurilmalari 4.Internet,Intranet,Ethernet,Extranet kompyuter tarmoqlari va ularning ishlash tamoyillari

Tarmoklar tasnifi Kompyuter tarmoklarini ko`pgina belgilar, xususan xududiy ta’minlanishi jixatidan tasniflash mumkin. Bunga kura global, mintakaviy va lokal (maxalliy) tarmoklar farklanadi. Global tarmoklar butun dunyo buyicha tarmokdan foydalanuvchilarni kamrab oladi va kupincha bir-biridan 10-15 ming km uzoklikdagi EXM va aloka tarmoklari tugunlarini birlashtiruvchi yuldosh orkali aloka kanallaridan foydalanadi. Mintakaviy tarmoklar uncha katta bulmagan mamlakat shaxarlari, viloyatlaridagi foydalanuvchilarni birlashtiradi. Aloka kanallari sifatida kupincha telefon tarmoklaridan foydalaniladi. Tarmok tugunlari orasidagi masofa 10-1000 km ni tashkil etadi. EXMning lokal tarmoklari bir korxona, muassasaning bir yoki bir kancha yakin binolaridagi abonentlarni boglaydi. Lokal tarmoklar juda keng tarkalgan, chunki 80-90% axborot usha tarmok atrofida aylanib yuradi. Lokal tarmoklari xar kanday tizilmaga ega bulishi mumkin. Lekin lokal tarmoklardagi kompyuterlar yukori tezlikka ega yagona axborot uzatish kanali bilan boglangan buladi. Barcha kompyuterlar uchun yagona tezkor axborot uzatish kanalining bulishi - lokal tarmokning ajralib turuvchi xususiyati. Optik kanalda yoruglik utkazgich inson soch tolasi kalinligida yasalgan. Bu uta tezkor, ishonchli va kimmat turadigan kabel. Lokal tarmokda EXMlar orasidagi masofa uncha katta emas - 10 km gacha, radio kanal alokasidan foydalanilsa - 20 km. Lokal tarmoklarda kanallar tashkilot mulki xisoblanadi va bu ulardan foydalanishni osonlashtiradi.

Tarmok topologiyasi - bu kompyuterlar aloka kanallari birlashuvining mantikiy sxemasi. Lokal tarmoklarida kupincha kuyidagi uch asosiy topologiyaning biridan foydalaniladi: monokanalli, aylanma yoki yulduzsimon. Boshka kupgina topologiyalar shu uchtasidan kelib chikadi. Tarmok tugunlarining kanalga kirish ketma-ketligini aniklash uchun kirish uslubining uzi zarur. Kirish uslubi - bu moddiy darajada buginlarni birlashtiruvchi ma’lumotlarni uzatish kanalidan foydalanishni belgilovchi koidalar tuplamidir. Lokal tarmoklarida eng keng tarkalgan kirish uslublari Ethernet, Trken-Ring, Arenet sanaladi. Tarmok platalari moddiy kurilma bulib, xar bir kompyuter tarmogiga urnatiladi va tarmok kanallari buyicha axborot uzatish xamda kabul kilishni ta’minlaydi.