Informatika, avtomatlashtirish va boshqaruv

III. MODELLASHTIRISH NATIJALARI

---

25 
Yuqorida qayd etilgan qoidalar va nazariyalarni hisobga olgan holda bosimlar 
farqiga hamda ekstraksion usulda azeotrop aralashmalarni (spirt-suv) ajratish 
jarayonlari kompyuter dasturlari (Aspen Plus) yordamida modellashtirildi.
Rektifikatsion kolonnalarni modellashtirish uchun RadFrac modeli (Aspen Plus) 
tanlangan bo'lib, ushbu model yordamida kolonnaning matematik modelda 
keltirilgan barcha parametrlarini yoritib berish mumkin.
 
3.1. Bosimlar farqiga asoslangan separatsiya jarayonini modellashtirish 
natijalari 
Bosimlar farqiga asoslangan jarayonda 1-kolonna oddiy sharoitda ya'ni normal 
atmosfera bosimida ishlaydi, flegmalar soni esa 2.1 ga teng bo'lib 30 ta tarelkaga 
ega.
3.1-rasm.
Quyi bosimli kolonnada tarelkalar bo'ylab komponentlar fraksiyalari va 
temperaturaning o'zgarishi 
Quyi bosimli kolonnaga ketma-ket ulangan 2-kolonna bosimlar farqi rejimini 
yuzga keltirish uchun foydalaniladi (
3.2-rasm
), demak bundagi bosim ham undan 
farq qilishi talab etiladi. Hisoblash natijalariga ko'ra ushbu yuqori bosimli 
Quyi bosimli kolonna: Liquid Composition Profiles
Stage
T
e
m
p
e
ra
tu
re
C
X
(
m
o
le
f
ra
ct
io
n
)
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
77,5
80,0
82,5
85,0
87,5
90,0
92,5
95,0
97,5
100,0
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
ETHANOL (mole fraction)
WATER (mole fraction)
Temperature C

---

26 
kolonnadagi bosim 10 barni tashkil etadi, flegmalar soni esa 3.2 ga teng bo'lib, 
bunda ham 30 ta nazariy tarelka mavjud.
3.2-rasm. Kolonnalarda bosim o'zgarganda suyuq/bug' molyar ulushlarining 
o'zgarishi grafigi 
Yuqori bosimli kolonnada komponentlarning tarelkalar bo'ylab taqsimlanish 
grafigi 3.3-rasmda keltirilgan.