Informatika. 5-sinf

Axborot almashish va muhokama:
Har bir guruh a’zosi olingan natijalarni izohlaydi. O‘qituvchi quyidagi savollarni beradi:
Qanday so‘zlar yozilgan ekan?Bu so‘zni qanday aniqladingiz?Kodlash kaliti qanday?Nima uchun yozuvni o‘qiy olmadingiz?Kodlangan axborotni qayta tiklash uchun nima kerak ekan?
Barcha mulohazalar eshitiladi.


Umumlashtirish va xulosalar:
O‘qituvchi:
- Kodlash haqida nimalarni bildik?

• 
  Axborot nima uchun kodlanadi?
  
• 
  Kodlash jarayoni nima?
  
• 
  Kodlangan axborotdan qanday foydalanish mumkin?
  

O‘qituvchi o‘quvchilar fikrini umumlashtiradi va xulosalar chiqaradi.
1. Insonlar qadimdan axborotni saqlab qo‘yish va keyingi avlodlarga yetkazish haqida bosh qotirganlar. Ular axborotni avval chizmalar yordamida (toshlarda, daraxt po‘stlog‘ida, terilarda, qog‘ozlarda) qoldirganlar. Keyinchalik inson tovushini turli belgilar bilan, ya’ni kodlar deb ataluvchi hozirgi kundagi harflar va sonlar bilan, ifodalab saqlab qo‘yganlar. Shu jumladan, musiqiy tovushlarni ham, maxsus kodlar, ya’ni notalar yordamida kodlashgan.Axborotni kodlar yordamida saqlash kodlash deb ataladi.

2. Kodga misol qilib svetafor chiroqlarini, ba’zi tovushlarni (avtomobil signali, kema gudogi, maktab qo‘ng‘irog‘i), belgilarni (yo‘l belgilari, sinf xonasi eshigidagi yoki tibbiy tashkilotlardagi taxtachalarni) olish mumkin. O‘qituvchi shu o‘rinda Sezar kodi (alifbodagi harflarni uchta o‘ngga surish usuli) haqida qisqacha ma’lumot berishi mumkin.

3. Kodlangan axborotni boshlang‘ich holatiga qaytarish dekodlash (qayta tiklash) deyiladi.

4. Axborotni dekodlash uchun kodlash qoidasini (kalitni) bilish zarur.

O‘qituvchi olingan bilimlar bilan izlanish savoliga o‘quvchilar tomonidan aytilgan fikr va takliflarni taqqoslaydi.

Ijodiy tadbiq:
Vaqt imkoniyatiga bog‘liq ravishda quyidagilarni tadbiq etish mumkin:
1.Mimika yordamida kodlash (kalit aniqlanadi).
2. Ikkita belgi yordamida kodlash (Morze kodi: nuqta va tire yordamida).
3.Ikkita belgi yordamida kodlash (0 va 1 yordamida). Bunday kodlash kompyuterning ishlashi uchun zarurligi aytib o‘tiladi.

~ ~