Informati va informatikaga iod fanlar jadal su’ratlar bilan rivojlanib bormoqda

Protsessorlar uchun uyalar

Protsessorlarni Socket va Slot turdagi uyalarga o‘rnatish mumkin. Intel firmasi tomonidan ishlab chiqilgan (486-dan boshlab) protsessorlarni, foydalanuvchi mustaqil o‘rnatishi va almashtirishi mumkin. Tayin protsessorning turli rusumlarini o‘rnatish mumkin bo‘lgan

39.3-jadval. Protsessorlar uyalarining texnik ma’lumotlari

Uya nomi	Kontaktlarning soni	Kontaktlarning joylashishi	Kuchlanish	O’rnatiluvchi protsessor
Socket 1	169	1717 PGA	5	486 SX/SX2, DX/DX2^*, DX4 OverDrive
Socket 2	238	1919 PGA	5	486 SX/SX2, DX/DX2^*, DX4 OverDrive, 486 Pentium OverDrive
Socket 3	237	1919 PGA	5/3,3	486 SX/SX2, DX/DX2, DX4, 486 Pentium OverDrive, 586
Socket 4	273	2121 PGA	5	Pentium 60/66, OverDrive
Socket 5	320	3737 SPGA	3,3/3,5	Pentium 75-133, OverDrive
Socket 6**	235	1919PGA	3,3	486DX4, 486 Pentium OverDrive
Socket 7	321	3737SPGA	VRM	Pentium 75-266+, MMX, OverDrive, 686, K6
Socket 8	387	Dual pattern SPGA	Auto VRM	Pentium Pro
Socket 370 (PGA370)	370	3737 SPGA	Auto VRM	Celeron, Pentium III PGA
Socket A (Socket 462)	462	3737 SPGA	Auto VRM	Duron, Athlon PGA
Slot 1 (SC242)	242	Slot	Auto VRM	Pentium II, Celeron SEP, Pentium III
Slot A	242	Slot	Auto VRM	Athlon SEC
Slot 2 (SC330)	330	Slot	Auto VRM	Pentium II Xeon, Pentium III Xeon

Socket tipidagi uyalar uchun standartlar ishlab chiqildi. Socket yoki Slot uyalarining har bir tipi o‘zining nomeriga ega. Ixtiyoriy tizimli plata Socket tipidagi,yoki Slot tipidagi uyalarni o‘z ichiga oladi;shu uyaga protsessorlarning qaysi tiplari o‘rnatilishi kerakligini nomer bo‘yicha aniqlash mumkin. 39.4-jadvalda Socket yoki Slot tipdagi turli uyalarga o‘rnatilishi mumkin bo‘lgan mikrosxemalar ko‘rsatilgan. Protsessorlarning uyalari haqida “SHK uchun mikroprotsessorlar” bobida batafsilroq ma’lumot beriladi.

HUB arxitekturasi

Mikrosxemalar majmuining yangi, North Bridge komponenti Memory Nazoratchi Hub (MCH), South Bridge komponenti — I/O Nazoratchi Hub (ICH) deb ataluvchi, 800-talqinsida hub-arxitekturadan foydalaniladi. Bu tarkibiy qismlar 4Ч66 MGts sxemada ishlovchi yangi interfeys yordamida ulanadi, bu esa PCI shinasini o‘tkazish yolidan ikki marta ortadi . Eng asosiysi, bunda PCI shinasi yuklanmaydi, demak, unga ulangan qurilmalar tezroq ishlaydi. Bunday arxitekturada mikrosxemalar majmui tarkibiy qismlari orasida ma’lumotlarni uzatish tezligi 266 Мbayt/s ga etadi.

820 talqinsidagi mikrosxemalar majmuida MCH tarkibiy qismlari 82820 mikrosxemasining qismi, ICH tarkibiy qismlari 80801AA mikrosxemasining qismi bo‘ladi.

PCI shinasini bo‘shatish, qurilmalarni bevosita I/O Nazoratchi Hub tarkibiy qismlariga ATA- 66, ATA-100 и USB 2.0 hususiyatlarini qanoatlantiruvchi tezligi yo‘qori qurilmalarga ulash imkoniyatini beradi.

Hub-arxitektura interfeys kontaktlarining soni 8 bitgacha kamaytirish imkonini beradi. Bir qaraganda bu aqlga to‘g‘ri kelmaydiganga o‘xshaydi (PCI shinasining interfeysi 32-razryadli), lekin shu asnoda tizimli plataning razvodkasini soddalashtiradi, to‘sqinlar pasaytiriladi,bundan tashqari, mikrosxemalarda kirishlar soni kamroq bo‘ladi . Interfeys razryadini kamaytirish samaradorlikni yoqotishga olib kelmadi, aksincha – ma’lumotlarni uzatish tezligi 266 Мbayt/s (66 MGts chastotada)gacha ortdi. Buni, bir siklda ma’lumotlar to‘rt marta uzatilishi bilan tushuntirish mumkin (33 МGts chastotada ishlovchi bilan taqqoslash uchun: 32-razryadli PCI shinasida ma’lumotlarni uzatish tezligi 133 Мbayt/sga etadi). MCH komponenti protsessor shinasi (100/133 MGts) va AGP shinalari (66 MGts), ICH komponemti esa IDE ATA-66 portlari va PCI (33 MGts) shinalari orasida ma’lumotlarni uzatishni ta’minlaydi.