Ilmiy maqola va tadqiqotlar

105

---

TAMRIN:
Miqro‘b nimadir? Isitmaga uchramamoq uchun nima qilish 
kerak? Isitma miqro ‘bi qayyerlarda yashar? Suvni nima qilib 
ichmak  kerakdir?
YASHARNING  0 ‘G‘RILIGI
Yashar o‘n iki yoshinda bir o‘g‘londir.  Otasi uni maktab- 
ga qo‘ymaydir. Shuning uchun Yashaming butun kuni ishsizhq 
bilan boradir. Ishsizhq yamonhqlaming buyuk onasidir. Inson 
ishsiz qoldimi bir erda o‘turib, pinyab51 o‘ynamakdan boshqa 
ne  ish  qilsun.  Bizim Yashaiboy daxi  (ham)  bir kun  choyini 
ichib,  uyidan chiqdi.  Ko‘chada ariq yonindaki bir og‘ochg‘a 
tayanib  o‘turdi.  0 ‘yladi,  tushundi,  pinyadi,  uxladi,  ko‘b 
tirishdi shu kunni o‘tkazolmadi. 0 ‘turmakdan ham o‘sondi52. 
Yeridan  sakrab  qalqdi.  Birdan  ko‘ziga  qo‘shnining  olma 
og‘ochlari erishdi. Biroz o‘ylab turdi: «Ishim yo‘q. Kecha uzoq- 
da.  Bu  qurg‘ur kunni  o‘tkarolmadim.  Uyga  ketsam  eshak, 
inaklami boqmoq kerak.  Biroz shu boqqa kirub,  og‘ochlarga 
chiqayin-da iM-uch chorak53 olma terayin. Yaxshi bo‘lmasmi?»
-  dedi. 0 ‘ziga shu tushunchasi yaxshi ko‘rindi. Hayda devoiga. 
Yanashdi.  Lekin devor ko‘b yuksak edi, Yashar chiqolmadi. 
U  yon-bu  yonni  qaradi,  odam  o‘ta  bilur  bir  teshuk  topdi. 
Kuch  bilan  o‘tub  boqqa  kirdi.  Ohna  og‘ochlarining  biriga 
chiqub, qo‘ynilarini olmadan to‘ldirg‘ach, «qo‘yma o‘g‘rini!» 
degan  bir  tovush  eshitdi.  0 ‘zini  og‘ochdan  tashlab,  teshuk 
sari  qochdi.  Boshini  teshukdan  o‘tkardi.  Lekin  belindan 
buyog‘ini  o‘tkara  olmadi.  Chunki  qo‘yunlari  to‘la  edi.  Shu 
chog‘da bog‘  egasi yetishib keldi.  Yashami teshukdan tortib 
oldi va olmalami qo‘ynidan to‘ktirdi.
D edikim :  — 0 ‘g‘lum,  sen Turkiston bolasi,  Chig‘atoy 
o‘g‘loni,  turk yigiti  emrsan.  0 ‘zingni  bilmaysanmi?  Senga 
shundoq  ishlar  yarashurmi?  Eshikdan  qo‘noq  bo‘lib  kel- 
sang,  sanga mundan ko‘broq olma bermaymanmi?
Yashar chin uyoldi.  Yer yorilsa,  kirmakchi bo‘lib turdi. 
Bog‘ egasi Yashami qo‘lindan ohb eshikdan chiqardi. To‘g‘ri 
otasining yoniga keturib,  dedikim:
— 
Tog‘a,  bolangiz mana shunday ish qildi.  Lekin buning 
yurakinda o‘g‘rilik o‘ylavi yo‘qdir.  Buni bu yamon yo‘lga kel- 
tuigan narsa ishsizliqdir. Siz ishqilib, bu bolani maktabga qo‘ying.
Otasi qabul etdi. Ertasi kundan Yashami maktabga qo‘ydi. 
Yashar  ham  bundan  so‘ng  yaxshi  bir bola bo‘ldi.