Ilmiy maqola va tadqiqotlar

106

---

TAMRIN:
Yashar  qanday  bola  edi?  Qo‘shnisining  bog‘iga  nechuk 
kirdi?  Yashaming o ‘g ‘rilig‘iga  sabab  nima  edi?
OG‘OCHLARNING  OSIG‘I
Jin yotog‘i berilgan kichkina bir kent bordir.  U kentdagi 
odamlar tutash isitmaga tutilib yuralar.  0 ‘zlarindan  «Nega 
muncha  isitma bo‘lasizlar»  deb  so‘ralganda,  «kentimizdagi 
parilar shu kentni bo‘shatib olmoq uchun bizlami shu holg‘a 
solalar»,  deb javob  beralar.  Bir  kun  shu  kentdan  katta  bir 
uyni ujuz54 baho bilan sotishga qo‘ydilar. Tashqaridan kimsa 
kelub  ololmadi.  Chunki  parilaming  isitmasindan qo‘rqulur 
edi.  Moskva shahrinda borub o‘n yil o‘qub kelgan Berdibek 
shu uyni olmoqchi boidi. Kelib tevaragini yaxshilab qaradi. 
Ba’zi o‘rtoqlari man’ qilmoqchi boidilar. «Parilari bor.  Seni 
ham uralar,  isitma boiursan,  olma»  dedilar.  Berdiboy «pa- 
rilami(ng)  manga ne ishlari bor ekan»,  deb kuldi.  Ulaming 
so‘zlarini tinglamadi. Uyni uch yuz so‘mga oldi va bozordan 
sakkiz yuz nihol keturib uyning tevaragiga o‘tquzdi. Bir yildan 
keyin  nihollar  k o ‘karib,  har  biri  yaxshi  bir  og‘och 
bo‘lg‘ach,  Berdiboy  bola-chaqasi  bilan  kelub,  yangi  uyda 
o‘turdi.  Uch-to‘rt  yil  o‘tdi.  Berdiboyning  uyidan  kimsani 
isitma tutmadi. Berdiboyning qo‘shnisidagi uylarda daxi isit- 
ma ozayib keta boshladi. Kent kishilari «Berdiboyga parining 
kuchi  yetmadi  ekan»  deb  shoshib  qoldilar.
Berdiboy  bir  kun  kentning  oqsoqoli,  mullasi  va  necha 
ulugiarini chaqirdi.  Oshdan  keyin  o‘zi so‘z ochub  dediki:
-  Yurtdoshlarim, ko‘rib turasizki, besh yildan beri mani 
uyimda  biror  kishi  isitma  boimaydur.  Shuning  sababini 
so‘rmaysizmi?
Oqsoqol javob  berdiki:
-  0 ‘zimiz ham shuni so‘ramoqchi edik.  Siz ajina duola- 
rini ko‘broq bilasiz chogi. Bizga ham shu duolami o‘rgating. 
Shu  qurg‘ur  isitmadan  qutulib  qolayluk.
Berdiboy  kulub  dediki:
-   Bu kentda ajina yo‘qdir.  Isitmamizning sababini man 
sizga  aytayin  endi.  Kentimizning  mana  shu  yonindagi 
botqoqlikni tomga chiqsak barchamiz ko‘rarmiz.  Mana shu 
botqoqlikdan chiqg‘an bugiar og‘udirlar.  Odamlami isitma 
qila(r)lar. Mana bu uyni olg‘ach, tevaragiga og‘ochlar o‘tquz-
107

---

dim. Og‘ochlar shu isitma og‘usini yutarlar. Havoni suzuk va 
tinuq qilub bizga bera(r)lar.  Shuning uchun bizim uydan va 
qo‘shnilarimizning uylarindan isitma yo‘qolib ketdi.
Oqsoqol  hayron  boiub  turdi,  dedi:
—  Emdi  parilar  yo‘qmi?  Bizim  isitma  shu  botqoqliq- 
danmi?  Unday boisa,  shu  qurg‘umi qumtayluk.  Siz bular- 
ni  qayerdan  bilib  oldingiz?
Berdiboy:  — Maktabdan.
TAMRIN:
Jin  yotog‘i  kentining  odamlari  nega  isitmaga  tutila(r) 
edilar? Berdiboyning  uyinda  nega  isitma  y o ‘q  edi?  Og‘och- 
laming osig‘i nima  ekan?