Ilmiy maktablar

Strukturalizm yo‘nalishining umumiy xususiyatlari:

• 1.Til belgi –semiotik (linvistik belgilar tizimi) tizim: tilning tuzilishi pog‘onali, unda har bir belgi mavjud strukturaning ichki munosabatidir
• 2. Tilning asosiy birliklari - fonema va morfemalar, ular o‘rtasidagi paradigmatik va sintagmatik munosabatlar til birliklarining asosiy tuzilish shakllari hisoblanadi.
• 3. Tilni o‘rganishda diaxronik metodlarga qaraganda sinxronik tavsif metodlari afzalroqdir.
• 4. Til birligi tarkibini lingvistik tavsif qilishda lingvistik tadqiqotlar birinchi o‘rinda turadi.

Strukturalizmning quyidagi maktablari yuzaga keldi:

Strukturalizmning quyidagi maktablari yuzaga keldi:

• Praga funksional lingvistika maktabi;
• Amerika deskriptiv lingvistika maktabi;
• Kopengagen glossematika lingvistika maktabi.

PRAGA FUNKSIONAL LINGVISTIKA MAKTABI

• Strukturalizmning dastlabki qarashlarii 1926 yilda Chexoslavakiyadagi Praga lingvistik to‘garagi tomonidan ilgari surilgan, 1929 yildan mustaqil oqim sifatida rivojlanib, o‘z qarashlarini 10 yil mobaynida muntazam nashr qilingan “Praga lingvistik to‘garagining asarlari”da ifoda qilingan. Uning yetakchi namoyondalari: chex tilshunosi Vil’yam Matezius , Garvard universiteti professori Roman Osipovich Yakobson , rus tilshunosi, slavyanist va fonologNikolay Sergeevich Trubeskoylar bo‘lganlar.

AMERIKA DESKRIPTIV LINGVISTIKA MAKTABI

AMERIKA DESKRIPTIV LINGVISTIKA MAKTABI

• Ushbu lingvistik maktab Amerikaning mashhur lingvisti va antropologi Frans Boas (1858-1942) ilmiy qarashlari asosida 1933-1957 yillarda AQShda vujudga keldi. F.Boas Amerika hindularining tasviriy grammatikasiga bag‘ishlangan asarlarida barcha tillarni tasvirlashning yagona tamoyilini inkor qilishga va aniq tilning o‘z mantiqi asosida, tilning “ichidan” induksiya yo‘li bilan o‘rganishga chaqirgan edi.