Ilmiy maktablar

Aynan olimlar ishlarini bir oqimga yo‘naltirishi va mujassamlashtirishi ma’nosida ilmiy maktablar alohida qiziqish uyg‘otadi. Ilmiy maktablar muayyan yo‘nalishdagi ilmiy faoliyat majmuasi, ularning o‘zaro birligi va o‘zaro boyitish tamoyili asosida ish ko‘ruvchi ijtimoiy uyushma sanaladi.

• Ilmiy maktablarda o‘z ilmiy tadqiqoti ishini anglashi, jamoa a’zolarining undagi o‘rni va ishtiroki, har bir tadqiqotchining umumiy ilmiy faoliyatga hamohang ish olib borishi muhim ahamiyatga ega. jarayonlari tahlili ilmiy maktablarning shakllarini quyidagicha tasniflash imkonini beradi:

• 1) bo‘lajak tadqiqotchilarni shakllantirishga yo‘naltirilgan ilmiy-ta’limiy maktab;
• 2) ilmiy maktab yetakchisi rahbarligida tanlangan yoki yaratilgan tadqiqotchilik dasturini birgalikda amalga oshiruvchi olimlar guruhi va tadqiqotchilar jamoasi;
• 3) olimlar guruhi va tadqiqotchilar jamoasi tomonidan tarkib toptirilgan muayyan qarashlarning yuzaga kelishi bilan bog‘liq fandagi yangi yo‘nalish;
• 4) taniqli olim rahbarligida dissertatsiya himoya qilib, fan nomzodi va fan doktori ilmiy darajasiga ega bo‘lgan tadqiqotchilar.

• M.G.Yaroshevskiy ilmiy maktablarning tipologik shakllari sifatida:

• a)ilmiy-ta’limiy maktab;
• b)ilmiy maktab tadqiqotchilar jamoasi;
• c) muayyan ijtimoiy-tarixiy sharoitlarda milliy va xalqaro ahamiyat kasb etuvchi ilmiy yo‘nalishlar
• ni alohida qayd etadi.

• “Ilmiy maktab” tushunchasi ko‘pqirrali bo‘lib, tahlillar ushbu kategoriyaning asosan 3 ta talqini keng e’tirof etilganligini ko‘rsatmoqda:

• – rasmiy birlashma, turli darajadagi ilmiy-ta’limiy tuzilma (universitet, fakultet, kafedra, ilmiy-tadqiqot muassasasi, ilmiy laboratoriya);
• – universitet yoki ilmiy-tadqiqot muassasasining tarkibiy tuzilmasiga kirmagan tadqiqotchilik jamoasi;
• – tadqiqotchilar guruhining qiziqishlarini mujassamlashtiruvchi fandagi yo‘nalish;