907 - САВОЛ:
САВОЛЛАР МЕТОДИ ҲАҚИДА ҚАН-
ДАЙ ФИКРДАСИЗ?
ЖАВОБ: Саволлар методи ёрдамида таълим-тарбия жараёни-
даги таълим олувчининг ўзлаштиришини аниқлаш ишлари амалга
оширилади, шунингдек, саволлар методи ёрдамида таълим
олувчилар фаолиятини таъминловчи омиллар (жиҳатлар) ҳам ҳосил
қилинади.
КЎРСАТМА: Тадқиқот жараёнида саволлар методининг
қуйидаги йўналишларининг ҳар бирига алоҳида-алоҳида эътибор
қаратиш керак: оддий саволлар; аниқловчи саволлар; ижодий
саволлар ва шу кабилар.
Бу борада охирги учта йўналишдаги саволлар таълим - тарбия
жараёнларидаги интерфаол усуллардан фойдаланишга, таълим
олувчиларнинг фаоллигини, мустақил фикрлаш ва ишлаш
кўникмалари ва энг асосийси уларнинг инновацион жараёнларга
кириб боришига катта ёрдам беради.
908 - САВОЛ:
САМАРАДОРЛИКНИ АНИҚЛАШ ДЕГАН-
ДА НИМАНИ ТУШУНАСИЗ?
ЖАВОБ: Илмий тадқиқот иши бўйича тажриба - синов ишини
шакллантириш ва уюштириш ҳамда улар натижаларини тадқиқот
мақсади нуқтаи назаридан таҳлил қилиб чиқиш ишларини илмий
тадқиқот ишининг самарадорлигини аниқлаш жараёни деб атаймиз.
КЎРСАТМА: Тажриба – синов ишини уюштиришда энг аввало,
олиб борилаётган тадқиқот бўйича самарадорликни аниқлашни
лойиҳалаштириб олиш керак ва бунда дастлаб шакллантириб
олинган ишчи фараз ростлаш вазифасини бажариш керак.
569
909 - САВОЛ:
САМАРАДОРЛИКНИ АНИҚЛАШ ҚАН-
ДАЙ ЙЎНАЛИШЛАРДА ОЛИБ БОРИ-
ЛАДИ?
ЖАВОБ: Самарадорликни аниқлаш қуйидаги йўналишларда
олиб борилади:
айнан бир тушунчани ўрганиш бўйича;
айнан бир кўникма ва малакани шакллантириш бўйича;
янги ахборот ва педагогик технологияларни ўзлаштир-
ганлик бўйича;
таълим олувчиларнинг илмий дунёқарашини кенгайтириш
бўйича;
таълим олувчиларни ахборотли – ўқув муҳитида фаолият
кўрсатишга тайёрлаш бўйича;
таълим олувчиларнинг муайян ғоя билан суғорилганлиги
бўйича;
таълим олувчиларнинг касбга ўргатиш методологиясини
эгаллаганлиги бўйича ва шу кабилар.
Бу қайд этилган йўналишларнинг ҳар бири бўйича ҳам
самарадорликни аниқлаш талаб қилинса, албатта таққослаш ва
умумлаштиришлардан фойдаланилади.
КЎРСАТМА: Ҳозирги пайтда таълимни технологиялаш-
тиришга эътибор кучайганлиги сабабли таълим самарадор-
лигини аниқлашга ҳам турли хил муаммонинг ечимини топишда
турли хил ёндашувлар қилинмоқда, яъни бир хил вазифани ҳал
қилиш учун турли усуллар таклиф қилинмоқда. Шунинг учун бу
усулларнинг тадқиқот муаммоси, мақсад - вазифалари, ишчи
фарази ва айниқса, тажриба - синов ишларининг босқичларига
нисбатан муносабатлари, имкониятлари ва афзалликлари
ўрганилиб чиқилиши керак. Ушбу ўрганилиш жараёнида
белгиланган кўрсаткичларнинг табиати тадқиқот мазмунига мос
келиши, танланган услубга эквивалент услуб борлиги ва у
мавжуд услублар ичида режалаштирилган тадқиқотга энг
муқобил эканлиги аниқланмоғи лозим.
570
Do'stlaringiz bilan baham: |